Słownik
Rachunkowość
„Rachunkowość jest system ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych, posiadającym specyficzne cele, metody i reguły postępowania, określone w przepisach ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (…)”*.
„Regulacjom krajowym towarzyszą międzynarodowe wytyczne w postaci Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR), które musza być uwzględniane przez jednostki po wejściu Polski do Unii Europejskiej*. MSR jest najszerszym określeniem standardów międzynarodowych, bowiem uwzględnia nie tylko Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, ale również Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) oraz interpretacje tych standardów. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) były opracowywane przez Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KSMR), którego zadanie polegało na wypracowaniu jednolitego zestawu globalnych standardów rachunkowości. Od 1 kwietnia 2001 r., KMSR zmienił nazwę na Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR). Standardy tworzone od tego czasu są określane jako Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) (…)”*.
Zakres podmiotowy polskiej ustawy o rachunkowości jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.:
- spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz spółki cywilne, a także inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;
- osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki partnerskie;
- gminy, powiaty, województwa i ich związki, a także:
-
-
-
- państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe,
- gminne, powiatowe i wojewódzkie zakłady budżetowe,
- państwowe fundusze celowe;
-
-
- inne jednostki organizacyjne, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych – od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
„Zgodnie z art. 4 ust. 3 u.r., rachunkowość jednostek zobowiązanych do stosowania przepisów ustawy obejmuje:
- przyjęte zasady (politykę) rachunkowości;
- prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
- okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
- wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;
- sporządzanie sprawozdań finansowych;
- gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą;
- poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą”*.
Rachunkowość budżetowa, uwzględniająca szczególne zasady rachunkowości obowiązujące w sektorze finansów publicznych, uregulowana została w przepisach m.in. ustawy o finansach publicznych*. „Zadania rachunkowości budżetowej można podzielić na trzy kategorie*:
- Zadania informacyjne, polegające na dostarczaniu odpowiednim organom, poprzez ewidencję rachunkową i sprawozdania z wykonania budżetu, informacji o jego realizacji,
- Zadania kontrolne, mające na celu sprawdzenie wiarygodności jednostek sektora finansów publicznych i ochrony ich mienia, poprzez porównanie stanu księgowego ze stanem faktycznym,
- Zadania sprawozdawczo-analityczne, umożliwiające ustalenie – na podstawie sprawozdań finansowych – stopnia wykonania budżetu i przyczyn nieprawidłowości, wyciągnięcie wniosków na przyszłość oraz dokonanie oceny działalności jednostek sektora finansów publicznych”*.
