strona główna baza prawa podatkowegotajemnica skarbowatajemnica skarbowa

Tajemnica skarbowa

Tajemnicą skarbową objęte są w szczególności dane zawarte w deklaracjach oraz w innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów, akta spraw prowadzonych przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej oraz dane uzyskane przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej od banków. Złożenie przyrzeczenia przez osoby zobowiązane do dochowania tajemnicy skarbowej stanowi wzmocnienie gwarancji przestrzegania postanowień ustawy o kontroli skarbowej.

Tajemnica skarbowa to wyłączenie jawności w stosunku do informacji gromadzonych i przetwarzanych w ramach kontroli skarbowej. Informacje objęte tajemnicą skarbową stanowią o bezpieczeństwie podmiotów, które podlegają kontroli skarbowej (osoby fizyczne, osoby prawne) oraz Rzeczpospolitej Polskiej. Istotę tajemnicy skarbowej regulują przepisy ustawy o kontroli skarbowej, ustawa ordynacja podatkowa, ustawa o ochronie informacji niejawnych oraz wiele uregulowań dotyczących wszelkich instytucji prawnych, w których odpowiedniej regulacji należy poddać ważne informacje.*

Definicja tajemnicy skarbowej, zgodnie z art. 34 ust. 1 KontrSkU, to informacje gromadzone i przetwarzane w ramach kontroli skarbowej, także na podstawie danych osobowych od osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą dotyczące zdarzeń mających bezpośredni wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego* oraz informacje o posługiwaniu się rachunkiem bankowym w celu prowadzenia niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, uzyskiwania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, uzyskiwania przychodów niezadeklarowanych albo przychodów nieujawnionych w złożonych deklaracjach*. Tajemnicą skarbową nie będą objęte natomiast informacje gromadzone i przetwarzane w zakresie:

1. kontroli celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych, z wyłączeniem kontroli celowości i wykorzystania środków zaliczanych do dochodów własnych i subwencji ogólnej jst;
2. kontroli wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków, o których mowa w punkcie wyżej;
3. kontroli prawidłowości przekazywania  środków własnych do budżetu Unii Europejskiej;
4. audytu gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu UE oraz niepodlegającymi zwrotowi środkami z innych źródeł zagranicznych*.

Wyłączenie od zastosowania tajemnicy skarbowej wobec wyżej wypunktowanych zdarzeń jest uzasadnione charakterem danych gromadzonych i przetwarzanych w toku postępowań dotyczących wyżej wymienionych zdarzeń oraz rodzajem podmiotów, których dotyczą (tajemnica skarbowa zasadniczo odnosi się do podatników i informacji dotyczących ich zobowiązań podatkowych).*

Odmiennie o tajemnicy skarbowej mówi art. 293 OrdPodU, zgodnie z którym  zakresem tajemnicy skarbowej objęte są indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów oraz:

1)    informacje podatkowe przekazywane organom podatkowym przez podmioty inne niż wskazane wyżej (np. przez spadkobierców tych osób);

2)    akta dokumentujące czynności sprawdzające;

3)    akta postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz akta postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;

4)    dokumentacja rachunkowa organu podatkowego;

5)    informacje uzyskane przez organy podatkowe z banków oraz innych źródeł niż od podatników, płatników czy inkasentów oraz podmiotów z pkt. 1;

6)    informacje uzyskane w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień w sprawach cen transakcyjnych.

Różnice w zakresie definicji tajemnicy skarbowej ujętej w ustawie o kontroli skarbowej oraz w ordynacji podatkowej, spowodowane są różnym zakresem przedmiotowym kontroli skarbowej.

Informacje objęte tajemnicą skarbową:

1)    imiona, nazwisko, nazwisko rodowe, imiona rodziców, nazwa firmy;

2)    data urodzenia;

3)    miejsce zamieszkania;

4)    miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub miejsce zatrudnienia (nauki);

5)    siedziba działalności gospodarczej;

6)    numer PESEL/ NIP

7)    stan cywilny;

8)    osoby pozostające na utrzymaniu;

9)    numery kont bankowych;

10) numery telefonów;

11) adresy poczty elektronicznej.

 Do zachowania tajemnicy skarbowej, o której mowa w ustawie o kontroli skarbowej, zobowiązani są:

1. inspektorzy i pracownicy zatrudnieni w urzędach kontroli skarbowej;
2. osoby uprawnione do uczestnictwa w czynnościach kontrolnych na podstawie ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, w tym przedstawiciele organów Unii Europejskiej oraz, w zakresie realizacji wspólnych programów finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, przedstawiciele innych państw;
3. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej oraz inspektorzy i pracownicy zatrudnieni w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
4. osoby odbywające staż, praktykę zawodową lub studencką w jednostkach organizacyjnych kontroli skarbowej.

Osoby te zobowiązane są do złożenia na piśmie (w języku polskim lub w języku ojczystym) przyrzeczenia o następującej treści: „Przyrzekam, że będę przestrzegał tajemnicy skarbowej. Oświadczam, że są mi znane przepisy o odpowiedzialności karnej za ujawnienie tajemnicy skarbowej.” Z zachowania tajemnicy skarbowej nie zwalnia ustanie zatrudnienia, stażu, praktyki zawodowej lub studenckiej w jednostkach organizacyjnych kontroli skarbowej*.

Do zachowania tajemnicy skarbowej zdefiniowanej w Ordynacji podatkowej zobowiązani są*: