strona główna baza prawa podatkowego . . . zasady wyceny bilansowej i pomiaru wyniku w rachunkowościzasady wyceny bilansowej i pomiaru wyniku w rachunkowości

Zasady wyceny bilansowej i pomiaru wyniku w rachunkowości

Każda jednostka gospodarcza zobowiązana jest zgodnie z Ustawą o rachunkowości do wyceny aktywów i pasywów nie rzadziej niż na dzień bilansowy. Każde składniki bilansu wycenia się w ściśle określony sposób. Na składniki majątku firmy składają się:

1. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne,

2. Nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji,

3. Środki trwałe w budowie,

4. Udziały w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do środków trwałych,

5. Udziału w jednostkach podporządkowanych,

6. Inwestycje krótkoterminowe,

7. Rzeczowe składniki aktywów obrotowych,

8. Należności i udzielone pożyczki,

9. Zobowiązania,

10. Rezerwy,

11. Udziały własne,

12. Fundusze własne oprócz akcji własnych, a także pozostałe aktywa i pasywa.

Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne - ustawodawca w tym wypadku pozwala na wybór metody wyceny według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia albo według wartości przeszacowanej pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, bądź odpisy z tytuły stałej utraty wartości.

Cena nabycia jest to, zgodnie z definicją, cena zakupu pomniejszona o wszelkie możliwe upusty i powiększona o koszty związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu pełnowartościowego.

Koszt wytworzenia oznacza bezpośrednie koszty produkcji poniesione w celu doprowadzenia produktu do postaci i miejsca, w jakim się znajduje w dniu wyceny oraz część kosztów pośrednich.

Model wyceny bilansowej oparty na wartości przeszacowanej polega na ustaleniu wartości godziwej rzeczowych składników trwałych.

Wartość godziwa jest to wartość, za jaką dany składnik majątku może zostać sprzedany a zobowiązanie uregulowane, na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi nie powiązanymi ze sobą stronami. Wartość godziwą może odzwierciedlać cena sprzedaży pochodząca z rynku.

Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

Odpisy amortyzacyjne stanowią wymierny wyznacznik zużywania się składnika majątku w czasie. Są to koszty uzyskania przychodu obliczone od wartości początkowej.

Nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji - wycena tych składników majątku firmy dokonywana jest podobnie jak wycena środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Można jej dokonać według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia albo według wartości przeszacowanej pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, lub odpisy z tytuły stałej utraty wartości. Podstawą tej wyceny jest wartość początkowa. W tym wypadku należy jednak uwzględnić koszty poniesione na ulepszenia.

Można również dokonać wyceny według wartości godziwej. Trzeba jednak pamiętać, że taka wycena może podnieść koszty ustalenia wyniku finansowego. Jest to spowodowane koniecznością ustalenia aktualnej wartości rynkowej danego składnika majątku na każdy dzień bilansowy.

Koszty poniesione z tytuły stałej utraty wartości jednego z wyżej wymienionych składników majątku zalicza się w pełnej wysokości do pozostałych kosztów operacyjnych jednostki gospodarczej.

Środki trwałe w budowie - wyceny tutaj dokonuje się na podstawie wysokości wszystkich kosztów poniesionych w związku z nabyciem lub wytworzeniem danego składnika majątku, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Udziały w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do środków trwałych wycenia się według jednego z czterech możliwych sposobów:

a) według ceny nabycia pomniejszona o odpisy z tytuły stałej utraty wartości,

b) według skorygowanej ceny nabycia,

c) według wartości przeszacowanych do poziomu ceny rynkowej,

d) według wartości godziwej.