strona główna baza prawa podatkowego . . . usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowychusługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych

Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych

Przepisy dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zostały wprowadzone do Ustawy o Rachunkowości w postaci rozdziału 8a pt. „Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych” na mocy ustawy z dnia 18 marca 2008r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. Nr 63, poz. 393 ze zm.). 

Regulacje ujęte w tym rozdziale uprzednio były w pewnej mierze zawarte:

- we wcześniejszej wersji ustawy o rachunkowości w art. 81 ust. 2 pkt 5,  którego treść po uchyleniu pojawiła się w obecnie obowiązującej ustawie pod postacią art. 76i

- rozporządzeniu Ministra Finansów z 18 lipca 2002 r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych ( Dz. U. Nr 120, poz. 1022 ze zm.), które obecnie zostało wyparte przez rozporządzenie Ministra Finansów z 8 kwietnia 2009r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. U. Nr 62, poz. 508)

Konieczność ta wynikała z faktu wprowadzania przez te regulacje istotnych ograniczeń w ramach działalności gospodarczej, które na mocy art. 22 Konstytucji RP mogą nastąpić wyłącznie poprzez wydanie aktu prawnego o randze ustawy. Odnosząc się do powyższego dotychczasowe rozporządzenie nie było wystarczające, aby zapewnić należyte standardy usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, które wymagają sformułowania stosownych wymogów i restrykcji. *

DZIAŁALNOŚĆ PROWADZONA W ZAKRESIE USŁUGOWEGO PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

      Zgodnie z  art. 76a ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych definiowane jest jako działalność gospodarcza, w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. art. 2 (Dz. U. Z 2010 nr 220 poz. 1447), polegająca na świadczeniu usług w zakresie :

1)    prowadzenia, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznych i systematycznym;

2)    okresowego ustalania lub sprawdzania drogą inwenatryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;

3)    wyceny aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;

4)    sporządzania sprawozdań finansowych;

5)    gromadzenia i przechowywania dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą.

Przedsiębiorcy, wykonujący działalność określoną powyżej, są również uprawnieni do niektórych czynności doradztwa podatkowego (art. 76a ust. 2 uor), a mianowicie do :

1)    prowadzenia, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;

2)    sporządzania, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielania im pomocy w tym zakresie.

      Należy mieć na uwadze, że przedsiębiorcy zajmujący się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych mimo udzielonych im części uprawnień w ramach doradztwa podatkowego nie mogą świadczyć kompletnych usług w zakresie doradztwa podatkowego, które zostały określone w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. 2011. 41 . 213 ).

      Artykuł 2 pkt 1 lit. o ustawy z dnia 16 listopada 2000r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. Z 2010r. Nr 46, poz. 276 z późn. zm.) wskazuje, iż podmioty, których przedmiotem działalności jest usługowe prowadzenie ksiag rachunkowych są instytucją obowiązaną. W myśl art. 8 ust.1 ww. ustawy jednostki te podlegają obowiązkowi rejestrowania przeprowadzanych transakcji, których wartość jest wyższa niż 15000 euro oraz informowania o tego typu transakcjach Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Związane jest to również z transakcjami, które przeprowadzane są za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji.

* Wymienione czynności mogą wykonywać, oprócz posiadających certyfikat księgowy, także osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów oraz na listę doradców podatkowych.

** Zakres działalności określają przepisy podatkowe, w tym ustawa z 5 lipca 1996r. o doradztwie podatkowym ( Dz. U. z 2011r. NR 41, POZ. 213)

 Źródło : T. Kiziukiewicz (red.), Ustawa o Rachunkowości. Komentarz., Wyd. 5, Lexis Nexis, Warszawa 2011, s. 751-752

OSOBY UPRAWNIONE DO WYKONYWANIA CZYNNOŚCI W  ZAKRESIE USŁUGOWEGO PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

      Zgodnie z art. 76a ust. 3-6 podmiotami posiadającymi uprawnienia do wykonywania działalności polegającej na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych są :

1)    przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych;

2)    pozostali przedsiębiorcy, którzy w celu prowadzenia działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zatrudniają osoby do tego uprawnione.

      Pojęcie przedsiębiorcy zostało zdefiniowane w art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jako osoby fizycznej, osoby prawnej i jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonującej w we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Odnosząc się do powyższego opisu w przypadku spółki cywilnej ma prawo ona świadczyć usługi w ramach usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, pod warunkiem, że jeden ze wspólników jest uprawniony do wykonywania czynności w tym zakresie bądź też spółka zatrudni odpowiednio wykwalifikowanego pracownika lub zostanie zawarta umowa o charakterze cywilnoprawnym z osobą dysponującą niezbędnymi uprawnieniami. 

      Uprawnienia do wykonywania czynności w ramach usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych w myśl art. 76a ust. 4 ustawy o rachunkowości posiadają osoby, które uzyskały certyfikat księgowy Ministra Finansów oraz osoby znajdujące się w rejestrze biegłych rewidentów lub na liście doradców podatkowych. Podmioty te mają prawo, przy wykonywaniu czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, korzystać z pomocy osób nieposiadających wyżej wymienionych uprawnień pod warunkiem zapewnienia stałego i bezpośredniego nadzoru osoby uprawnionej nad wykonywaniem powierzonych osobom nieuprawnionym zadań . Dnia 13 kwietnia 2010r. ukazało się stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych (Uchwała nr 5/10 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych), które określa między innymi zasady powierzania prowadzenia ksiąg rachunkowych innej jednostce ( pkt 23-25 ) *

UTRATA UPRAWNIEŃ DO USŁUGOWEGO PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH 

      Osoba posiadająca uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych ( będąca w posiadaniu certyfikatu księgowego, znajdująca się w rejestrze biegłych rewidentów lub na liście doradców podatkowych) traci uzyskane uprawnienia, prawo do korzystania z certyfikatu w sytuacji, gdy po ich nabyciu zostanie skazana prawomocnym wyrokiem sądu za :