strona główna baza prawa podatkowego . . . przedmiot opodatkowania w podatku akcyzowymopodatkowanie wyrobów węglowych od 2012 r.

Opodatkowanie wyrobów węglowych od 2012 r.

Dnia 1 stycznia 2012 r. wygasł przyznany Polsce okres przejściowy, dotyczący zwolnienia z akcyzy tzw. wyrobów węglowych, a więc - mówiąc w uproszczeniu - węgla kamiennego, węgla brunatnego i koksu. Od dnia 2 stycznia 2012 r. wyroby te są zatem - co do zasady - poddane w Polsce reżimowi opodatkowania. Konieczność opodatkowania wyrobów węglowych wynika przy tym jasno z przepisów UE, a konkretnie z tzw. dyrektywy energetycznej, tj. dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 283 z 31.10.2003 r., s. 51). Trzeba przy tym przypomnieć, że na mocy unormowań UE, węgiel i koks należą do szerszej kategorii tzw. wyrobów energetycznych. W świetle przepisów UE, wyroby energetyczne służące do celów opałowych lub napędowych są zaś – co do zasady - opodatkowane podatkiem akcyzowym.

Należy jednak podkreślić, że dyrektywa energetyczna przewiduje jednak szereg sytuacji, w których opodatkowanie wyrobów energetycznych akcyzą jest wyłączone. Dyrektywa ta nie ma bowiem zastosowania m.in.:

– w przypadku wykorzystania wyrobów energetycznych do celów innych niż paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania,
– w przypadku podwójnego zastosowania wyrobów energetycznych (np. w procesach elektrolitycznych lub metalurgicznych),
– w przypadku wykorzystania wyrobów energetycznych i energii elektrycznej do procesów mineralogicznych itd.

W praktyce oznacza to, że zgodnie z prawem UE np. węgiel zużywany przez huty w procesach metalurgicznych (np. do produkcji stali) czy też zużywany w przemyśle (ale w innych celach niż opałowe lub napędowe) nie podlega akcyzie. Zasadą jest zatem, że wyroby węglowe (węgiel, koks etc.) są opodatkowane akcyzą, chyba że są zużywane w celach innych niż opałowe lub napędowe, a więc np. w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych i mineralogicznych.

W Polsce do 1 stycznia 2012 r. obowiązywało zwolnienie z akcyzy dla węgla i koksu. Od 2 stycznia 2012 r. wyroby te zostały objęte opodatkowaniem w sytuacji, jeśli mieszczą się w grupowaniu Nomenklatury Scalonej CN 2701, 2702 i 2704 00 oraz są wykorzystywane do celów opałowych. Stawka wynosi 1,28 zł za GJ (gigadżul) - (zob. rozdział dotyczący stawek podatku). Szczegółowe regulacje dotyczące opodatkowania akcyzą węgla i koksu zostały wprowadzone do ustawy o podatku akcyzowym poprzez ustawę z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378).

Pojęcie wyrobów węglowych i inne definicje ustawowe

Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają czynności i stany faktyczne, określone w ustawie z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11, z późn. zm., dalej AkcU). W pierwszym rzędzie chodzi tu o czynności i stany faktyczne wskazane w art. 8 AkcU, art. 9 AkcU oraz od 2012 r. w art. 9a AkcU, dotyczące wyrobów wymienionych w załączniku nr 1 do ww. ustawy. Wyroby te ustawodawca określa jako wyroby akcyzowe. Wyroby węglowe zalicza się oczywiście do kategorii wyrobów akcyzowych, a ściślej rzecz biorąc do grupy tzw. wyrobów energetycznych. O wyrobach węglowych mowa jest właśnie w art. 9a AkcU, który od początku 2012 r. dodany został do ustawy o podatku akcyzowym w drodze nowelizacji, wynikającej z ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378).

Należy wskazać, że samo pojęcie „wyrobów węglowych” zostało zdefiniowane w (także znowelizowanym wówczas) słowniczku ustawowym, w art. Art. 2 ust. 1 pkt. 1a AkcU, poprzez wskazanie, że wyroby węglowe są to wyroby energetyczne, określone w poz. 19-21 załącznika nr 1 do ustawy. Z kolei w owym załączniku nr 1 w ww. pozycjach mieszczą się:

Dalej o wyrobach węglowych w słowniczku ustawowym mowa jest również w art. 2 ust. 1 pkt. 20 c) AkcU, kiedy ustawodawca, definiując pojęcie „ubytków wyrobów akcyzowych” wskazuje, iż za takie ubytki uważa się m.in. także „wszelkie ubytki wyrobów węglowych przemieszczanych lub magazynowanych przez pośredniczący podmiot węglowy”.

Z kolei zgodnie z (również z dodanym w 2012 r. przepisem) art. 2 ust. 1 pkt. 23a) AkcU „pośredniczący podmiot węglowy” to podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy. W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie pośredniczącego podmiotu węglowego to pojęcie absolutnie kluczowe dla całej nowej konstrukcji opodatkowania węgla i koksu od 2012 r. Obrót bowiem wyrobami węglowymi dokonywany pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi jest w całości zwolniony z akcyzy, co oznacza, że tak długo jak wyroby węglowe są sprzedawane pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi, tak długo są to transakcje zwolnione z opodatkowania. Wynika to z przyjętej koncepcji opodatkowania wyrobów węglowych dopiero na ostatnim etapie obrotu, kiedy wyroby te są sprzedawane podmiotowi, który zużyje je do własnych celów i jednocześnie nie korzysta z żadnego spośród (przewidzianych w art. 31a AkcU) zwolnień ze względu na przeznaczenie wyrobów węglowych, choćby np. zwolnień przewidzianych dla gospodarstw domowych (zob. szerzej rozdział dotyczący zwolnień).

Przedmiotowy zakres opodatkowania

Przedmiotowy zakres opodatkowania został zakreślony w art. 9a AkcU Zgodnie z tym przepisem przedmiotem opodatkowania akcyzą w przypadku wyrobów węglowych jest:

1) sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów węglowych;
3) dostawa wewnątrzwspólnotowa wyrobów węglowych;
4) import wyrobów węglowych;
5) eksport wyrobów węglowych;
6) użycie wyrobów węglowych do celów innych niż zwolnione od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 AkcU (a więc np. na cele inne niż gospodarstw domowych etc.), przy czym za takie użycie uważa się tak naruszenie warunków zwolnienia (np. poprzez niedopełnienie wymogów ewidencyjnych), jak i sprzedaż, dostawę wewnątrzwspólnotową albo eksport wyrobów węglowych przez podmiot korzystający ze zwolnienia, niebędący pośredniczącym podmiotem węglowym, zamiast użycia go do celów zwolnionych (por. rozdział dotyczący zwolnień);
7) użycie lub sprzedaż wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary, np. w wyniku kradzieży węgla; warto przy tym dodać, że niniejsza regulacja pozwoli na egzekwowanie podatku od sprawcy czynu zabronionego a nie od osoby, której np. skradziono węgiel; z drugiej strony regulacja ta nie prowadzi do opodatkowania czynów zabronionych jako takich, bowiem przedmiotem opodatkowania jest użycie lub sprzedaż wyrobów węglowych (uzyskanych w drodze czynu zabronionego) a nie sam czyn zabroniony czyli np. ich kradzież;
8) powstanie ubytków wyrobów węglowych, przy czym zgodnie z definicją ze słowniczka ustawowego z art. 2 ust. 1 pkt. 20 AkcU, za ubytki wyrobów akcyzowych uważa się wszelkie straty wyrobów węglowych przemieszczanych lub magazynowanych przez pośredniczący podmiot węglowy.

Jak wskazano, podstawową czynnością opodatkowaną akcyzą zgodnie z art. 9a ust. 1 pkt. 1 AkcU, jest sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju. Z kolei zgodnie z art. 9a ust. 2 AkcU, za sprzedaż wyrobów węglowych uznaje się ich:

1) sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (k.c.);
2) zamianę, w rozumieniu przepisów k.c.;
3) wydanie w zamian za wierzytelności;
4) wydanie w miejsce świadczenia pieniężnego;
5) darowiznę, w rozumieniu przepisów k.c.;
6) wydanie w zamian za dokonanie określonej czynności;
7) przekazanie lub wykorzystanie na potrzeby reprezentacji albo reklamy;
8) przekazanie przez podatnika na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników;
9) użycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Oczywiście realny zakres opodatkowania jest dużo węższy niż wynika to z przedstawionych unormowań art. 9a ust. 1-2 AkcU, bowiem zakres przedmiotowy jest korygowany poprzez znaczną ilość zwolnień podatkowych, zawartych w art. 31a AkcU Dla przykładu z akcyzy zwolnione są wyroby węglowe zużywane w procesie produkcji energii elektrycznej, w procesie produkcji wyrobów energetycznych, zużywane przez gospodarstwa domowe, organy administracji publicznej, jednostki Sił Zbrojnych, podmioty systemu oświaty (szkoły), żłobki i kluby dziecięce, podmioty lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, organizacje pożytku publicznego, dalej wyroby węglowe zużywane do przewozu towarów i pasażerów koleją, do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej (elektrociepłownie), zużywane w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie, w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych, do redukcji chemicznej itd.

Na koniec tej części rozważań wskazać należy, że podobnie jak jest to w przypadku innych wyrobów akcyzowych, także w przypadku wyrobów węglowych stosowana jest zasada jednokrotnego opodatkowania akcyzą. Zasada ta normowana jest w art. 9a ust. 3 AkcU, gdzie stanowi się, że jeżeli w stosunku do wyrobów węglowych powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, to nie powstaje już potem obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.

Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 3 AkcU przedmiotem opodatkowania są ubytki wyrobów akcyzowych, przy czym definicja owych „ubytków” znajduje się w słowniczku wyrażeń ustawowych w art. 2 ust. 1 pkt 20 AkcU Zgodnie z powołanym przepisem słowniczka za ubytki wyrobów akcyzowych uważa się:

a) wszelkie straty wyrobów akcyzowych, określonych w załączniku nr 2 do ustawy, a więc takich do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy i których produkcja odbywa się w składzie podatkowym, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa - powstałe podczas stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy, z wyłączeniem strat powstałych podczas produkcji wyrobów energetycznych lub wyrobów tytoniowych;
b) wszelkie straty objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie:
– napojów alkoholowych,
– wyrobów energetycznych przemieszczanych, a w przypadku podmiotu pośredniczącego, również magazynowanych;
c) wszelkie straty wyrobów węglowych przemieszczanych lub magazynowanych przez pośredniczący podmiot węglowy.

Ponadto, na podstawie dalszej części art. 8 ust. 3 AkcU, przedmiotem opodatkowania akcyzą jest także całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych, przy czym wyrób uważa się za całkowicie zniszczony wówczas, kiedy nie może już zostać wykorzystany jako wyrób akcyzowy.

Podatnicy akcyzy od wyrobów węglowych

Regulacje dotyczące podatników podatku akcyzowego wynikają zasadniczo z art. 13 AkcU. Należy jednak zwrócić uwagę, że de facto nie jest to jedyny przepis odnoszący się do podmiotowego zakresu opodatkowania akcyzą oraz obowiązków i praw podatników akcyzy. Pomocniczo przy interpretacji art. 13 AkcU stosować bowiem należy cały szereg innych unormowań ustawowych. Regulacje szczególne, odnoszące się do podatników, można również znaleźć w rozporządzeniach wykonawczych.

Co warte podkreślenia, przepis art. 13 AkcU należy analizować w zbiegu z przepisami określającymi przedmiotowy zakres opodatkowania. Zgodnie bowiem z początkową częścią art. 13 ust. 1 AkcU (in principio), podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec których zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą. Takie sformułowanie oznacza, że dla ustalenia kręgu podatników akcyzy należy powtórnie dokonać analizy regulacji dotyczących przedmiotu opodatkowania, a więc w odniesieniu do wyrobów węglowych de facto przepisów art. 9a AkcU.

Tym samym, jeśli chodzi o wyroby węglowe, podatnikami na gruncie art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a AkcU, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjna niemające osobowości prawnej, która dokonują czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą. Takie sformułowanie w art. 13 AkcU skutkuje de facto odesłaniem w istocie na właśnie grunt art. 9a AkcU, bo to tam właśnie wymieniane są „czynności podlegają opodatkowaniu akcyzą” w odniesieniu do wyrobów węglowych. Ten bowiem, kto dokona „czynności opodatkowanej” w sensie art. 9a AkcU automatycznie stanie się podatnikiem akcyzy na gruncie art. 13 ust. 1 AkcU (in pincipio). Oczywiście należy pamiętać, że z kolei zgodnie z art. 9a ust. 3 AkcU, jeżeli w stosunku do wyrobów węglowych powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegających opodatkowaniu, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości, chyba że odrębne przepisu ustawy stanowią inaczej. Podatnikiem akcyzy będzie zatem tylko ten podmiot dokonujący określonej czynności, z której wykonaniem faktycznie powinien łączyć się obowiązek podatkowy.

W każdym razie - biorąc pod uwagę treść unormowań dotyczących przedmiotu opodatkowania, zawartych w stosunku do wyrobów węglowych w art. 9a AkcU i zestawiając je z początkowa sekwencją przepisu art. 13 ust. 1 AkcU (in principio), stwierdzić należy, że podatnikami podatku akcyzowego w zakresie wyrobów węglowych są m.in.:

• sprzedawca wyrobów węglowych na terytorium kraju (art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 1 AkcU);
• podmiot nabywający wewnątrzwspólnotowo wyroby węglowe (art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 1 AkcU);
• dostawca wewnątrzwspólnotowy wyrobów węglowych (art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 3 AkcU);
• importer wyrobów węglowych (art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 4 AkcU);
• eksporter wyrobów węglowych(art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 5 AkcU);
• podmiot dokonujący użycia wyrobów węglowych do celów innych niż zwolnione od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 AkcU (a więc np. na cele inne niż gospodarstw domowych albo inne zwolnione cele), przy czym za takie użycie uważa się tak naruszenie warunków zwolnienia (np. poprzez niedopełnienie wymogów ewidencyjnych), jak i sprzedaż, dostawę wewnątrzwspólnotową albo eksport wyrobów węglowych przez podmiot korzystający ze zwolnienia, niebędący pośredniczącym podmiotem węglowym, zamiast użycia go do celów zwolnionych (art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 5 AkcU oraz art. 31a ust. 2 AkcU, por. również rozdział dotyczący zwolnień);
• podmiot dokonujący użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary, np. w wyniku kradzieży węgla (art. 13 ust. 1 AkcU w związku z art. 9a ust. 1 pkt. 7 AkcU). W tym przypadku warto jednak dodać, że niejako dublujący powyższą regulację przepis znalazł się dodatkowo także w końcowej części art. 13 ust. 1 AkcU, mianowicie w przepisie art. 13 ust. 1 pkt. 7 AkcU, gdzie wskazuje się, że podatnikiem jest także podmiot dokonujący użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych, które uzyskał w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary (a więc właśnie np. złodziej węgla). Przepis art. 13 ust. 1 pkt. 7 AkcU dodany został również z mocą od 2 stycznia 2012 r. na podstawie tej samej ustawy nowelizującej, która dokonała nowelizacji ustawy o akcyzie w zakresie całości wyrobów węglowych, a więc ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378);
• podmiot, u którego powstają ubytki wyrobów węglowych, przy czym zgodnie z definicją ze słowniczka ustawowego z art. 2 ust. 1 pkt. 20 litera c) AkcU, za ubytki wyrobów akcyzowych uważa się wszelkie straty wyrobów węglowych przemieszczanych lub magazynowanych przez pośredniczący podmiot węglowy.

Dodatkowo należy podkreślić, że wskazanie większości spośród wyżej określonych podmiotów możliwe jest tylko w drodze zestawienia przepisów art. 13 AkcU z poszczególnymi unormowania dotyczącymi przedmiotu opodatkowania – w omawianym przypadku chodzi o przepisy art. 9a AkcU, gdzie okreslony został przedmiot opodatkowania akcyzą w stosunku do wyrobów węgłowych. W samym bowiem art. 13 AkcU dokonuje się jedynie przykładowego (i niejako doprecyzowującego) wyliczenia niektórych kategorii podatników.

Zgodnie zatem z literalnym brzmieniem art. 13 ust. 1 AkcU podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym explicite dodatkowo w tym przepisie wymieniony katalog podmiotów, w którym to katalog, jeśli odnieść go tylko do wyrobów węglowych, znajduje się:

• nabywający lub posiadający wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony (art. 13 ust. 1 pkt. 1 AkcU);
• podmiot, u którego powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub u którego doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt. 20 AkcU, przy czym dotyczy to także przypadku, gdy podmiot (u którego powstały ubytki lub zniszczenie) nie jest właścicielem wyrobów akcyzowych (art. 13 ust. 1 pkt. 3 AkcU). Wskazane rozwiązanie jest konsekwencją faktu, że ubytki wyrobów akcyzowych stanowią szczególne zdarzenie podlegające opodatkowaniu. Z ogólnych postanowień art. 8 ust. 3 AkcU, a w szczególności również w stosunku do wyrobów węglowych z art. 9a ust. 1 pkt. 8 AkcU, wynika bowiem, że przedmiotem opodatkowania akcyzą są również ubytki wyrobów akcyzowych lub całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych (przy czym wyrób uważa się za całkowicie zniszczony wówczas, kiedy nie może już zostać wykorzystany jako wyrób akcyzowy).

W uzupełnieniu powyższego należy dodać, że definicja terminu „ubytki wyrobów akcyzowych” zawarta jest w słowniczku wyrażeń ustawowych w art. 2 ust. 1 pkt 20 AkcU. Zgodnie z powołanym przepisem słowniczka za ubytki wyrobów akcyzowych uważa się między innymi:
– wszelkie straty objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie:
– wyrobów energetycznych przemieszczanych, a w przypadku podmiotu pośredniczącego, również magazynowanych,
– wszelkie straty wyrobów węglowych przemieszczanych lub magazynowanych przez pośredniczący podmiot węglowy.

Ponadto zgodnie z art. 13 ust. 2 AkcU, podatnikiem jest również podmiot niebędący importerem, jeżeli ciąży na nim obowiązek uiszczenia cła.

Należy w tym miejscu uzupełnić, że w przypadku zbiegu odpowiedzialności kilku podatników za te same wyroby akcyzowe mamy do czynienia z odpowiedzialnością solidarną, tj. zapłata akcyzy od tych wyrobów przez jednego podatnika powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego pozostałych podatników. Zgodnie bowiem z treścią art. 13 ust. 4 AkcU, jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podatnikach z tytułu dokonania czynności lub zaistnienia stanu faktycznego, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2, 3 i 5 AkcU, których przedmiotem są te same wyroby akcyzowe, zapłata akcyzy związanej z tymi wyrobami przez jednego z tych podatników powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego pozostałych podatników.

W każdym jednak razie – biorąc pod uwagę brzmienie art. 13 AkcU – należy podkreślić, że – co bardzo istotne - status podatnika akcyzy w żadnym razie nie zależy od formy prawnej, w jakiej dany podmiot dokonuje czynności opodatkowanych akcyzą. Tym samym podatnikami akcyzy są nie tylko osoby fizyczne oraz osoby prawne, ale ponadto także różnorakie jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeśli tylko dokonują czynności opodatkowanych podatkiem akcyzowym. Do grupy podatników akcyzy w oczywisty sposób zaliczyć zatem należy choćby spółki cywilne a także inne spółki bez osobowości prawnej, jeśli dokonują czynności będących przedmiotem opodatkowania akcyzą.

Na koniec należy jeszcze dodać, że w kontekście rozważań na temat pozycji podatników akcyzy w odniesieniu do wyrobów węglowych zwrócić uwagę należy na podstawową w tym kontekście kategorię „pośredniczących podmiotów węglowych”. Zgodnie bowiem z (również dodanym w 2012 r. przepisem) art. 2 ust. 1 pkt. 23a) AkcU „pośredniczący podmiot węglowy” to podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy. Cytowane pojęcie pośredniczącego podmiotu węglowego ma przy tym absolutnie zasadnicze znaczenie z punktu widzenia całej nowej konstrukcji opodatkowania węgla i koksu od 2012 r. Cały bowiem obrót węglem pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi jest całkowicie zwolniony z akcyzy. W efekcie, tak długo jak wyroby węglowe są sprzedawane pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi, tak długo są to transakcje zwolnione z opodatkowania. Ustawodawca przyjął zasadę realnego opodatkowania wyrobów węglowych dopiero na ostatnim etapie obrotu, a więc wówczas, kiedy wyroby te są sprzedawane podmiotowi, który zużyje je do własnych celów (opałowych) i jednocześnie nie korzysta z żadnego spośród (przewidzianych w art. 31a AkcU) zwolnień ze względu na przeznaczenie wyrobów węglowych, jak np. zwolnień dotyczących gospodarstw domowych, zakładów energochłonnych itd. (zob. szerzej rozdział dotyczący zwolnień).