strona główna baza prawa podatkowego . . . powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usługobowiązek podatkowy vat w usługach turystyki opodatkowanych na podstawie marży

Obowiązek podatkowy VAT w usługach turystyki opodatkowanych na podstawie marży.

Nota wskazuje zasady powstania obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury marży, o której mowa w art. 119 VATU. Wyjaśnia w jakich przypadkach stosuje się opodatkowanie w usługach turystyki na podstawie marży, kiedy powstaje obowiązek podatkowy w tej procedurze. W szczególności zawiera odpowiedź na pytanie czy zaliczka otrzymana na poczet usługi turystyki opodatkowanej według marży powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Nota przedstawia również szczególne obowiązki ewidencyjne i dokumentacyjne (w tym w zakresie fakturowania) spoczywające na podatnikach świadczących usługi turystyki, które podlegają opodatkowaniu w oparciu o marżę, a także zakres przysługującego im odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 19 ust. 22 VATU, Minister Finansów może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż wymienione w art. 19 ust. 1-21 oraz w art. 20 i art. 21 VATU terminy powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisy Unii Europejskiej.
Na podstawie tej delegacji ustawowej Minister Finansów określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego m.in. w usługach turystyki, opodatkowanych na podstawie marży zgodnie z art. 119 VATU. W myśl § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług*, w przypadku świadczenia usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury, o której mowa w art. 119 VATU, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15. dnia od dnia wykonania usługi.
Procedura opodatkowania marży w usługach turystyki ma zastosowanie w odniesieniu do towarów i usług nabywanych przez podatnika od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Przez marżę stanowiącą podstawę opodatkowania rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi turystycznej, a ceną nabycia przez podatnika świadczącego te usługi towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Procedurę opodatkowania marży stosuje się bez względu na to, kto jest nabywcą usługi turystyki (może to być osoba fizyczna, lub firma), gdy podatnik działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek, nabywając przy świadczeniu tych usług towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Opodatkowanie usług turystyki według procedury marży ma w związku z tym zastosowanie również w przypadku, gdy usługi te nabywa pracodawca na rzecz swoich pracowników.
Obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług turystyki opodatkowanych na podstawie marży powstaje na szczególnych zasadach – dopiero z chwilą ustalenia marży, lecz nie później niż 15 dnia od dnia wykonania usługi turystyki. W praktyce usługę turystyki należy uznać za wykonaną w dniu zakończenia imprezy turystycznej (np. powrotu turystów, jeżeli usługa turystyczna obejmowała transport). W celu ustalenia marży podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję VAT z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty. Na podstawie tych dokumentów możliwe jest ustalenie marży dla potrzeb powstania obowiązku podatkowego. Jednak nawet w przypadku uzyskania tych dokumentów z opóźnieniem obowiązek podatkowy powstanie najpóźniej z upływem 15 dni od daty wykonania usługi turystycznej przez podatnika, co oznacza, że podatnik najpóźniej do dnia złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy, powinien ustalić kwotę marży będącej podstawą opodatkowania, którą będzie zobowiązany wykazać w składanej deklaracji podatkowej. Podatnik świadczący usługi turystyki opodatkowane na podstawie marży w wystawionych przez siebie fakturach nie wykazuje kwot podatku VAT. Jednakże jest on obowiązany wykazać podatek należny obliczony od marży w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy określony zgodnie z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 roku.
Należy podkreślić, że procedura opodatkowania marży nie ma zastosowania do świadczenia przez podatnika tzw. usług własnych, czyli w przypadku gdy przy świadczeniu usługi turystyki podatnik oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty część świadczeń w ramach tej usługi wykonuje we własnym zakresie (np. przewóz turystów wykonywany własnym transportem biura turystycznego). Podstawę opodatkowania usług własnych ustala się na zasadach ogólnych określonych w art. 29 VATU, a nie według marży. Podatnik obowiązany jest przy tym do wykazania w prowadzonej ewidencji VAT, jaka część należności za usługę turystyki przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne.