strona główna baza prawa podatkowego . . . czynności doradztwa podatkowegoczynności doradztwa podatkowego

Czynności doradztwa podatkowego

Komentarz stanowi o czynnościach doradztwa podatkowego, którymi w myśl ustawy o doradztwie podatkowym są udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych  i celnych, które na nich ciążą oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Czynności doradztwa podatkowego mogą być wykonywane jedynie przez doradców podatkowych oraz podmioty uprawnione do wykonywania doradztwa podatkowego.

Zgodnie z art. 2 ust.1 pkt. 1 ustawy o doradztwie podatkowym, do czynności doradztwa podatkowego należy udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na  ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami.

Zróżnicowanie czynności doradztwa podatkowego na porady, opinie i wyjaśnienia sugeruje, iż mają one niejednakowy wpływ na postępowanie adresata oraz zakres odpowiedzialności doradcy podatkowego. Należy zatem różnicować ich charakter prawny ze względu na rodzaj jak i związaną z nimi treść.

Porada

Porada to według słownika języka polskiego: „udzielenie komuś wskazówki, rady; zalecenie jakiegoś środka na coś: rada”*. Porada to niezobowiązujące udzielenie wskazówki co do sposobu rozstrzygnięcia sprawy. Doradca podatkowy jest całkowicie neutralny co do ostatecznej decyzji podejmowanej przez zainteresowanego. Odpowiedzialność doradcy podatkowego zależy od sposobu sformułowania porady, ograniczają tę odpowiedzialność liczne zastrzeżenia i warunki, których używając doradca niejako ubezpiecza się od ponoszenia ewentualnej odpowiedzialności, a także wzmaga ostrożność zainteresowanego przy podejmowaniu decyzji, pobudza do racjonalnego myślenia. Porada może mieć formę ustną lub pisemną. Jeżeli jest pisemna, to najczęściej może być kojarzona z opinią. Różni się jednak od opinii elementem sugestii co do rozstrzygnięcia, który w opinii, zgodnie z jej znaczeniem językowym, nie występuje. Czynności doradztwa podatkowego dotyczą udzielania porad, opinii oraz wyjaśnień dla konkretnego podatnika, płatnika lub inkasenta, z czego wynika wniosek, że publikacja naukowa bądź wykład dotyczący problematyki prawa podatkowego nie stanowią czynności doradztwa podatkowego.* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 lipca 2006r. sygn. akt II GSK 73/06 uznał, iż udzielanie porad i wyjaśnień można uznać za czynność doradztwa podatkowego wyłącznie wówczas, gdy są wykonywane na rzecz konkretnego podatnika w zakresie jego istniejących zobowiązań podatkowych, o których mowa w przepisie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 86 ze zm.).

Opinia

Opinia to w świetle definicji słownikowej „mniemanie, sąd, przekonanie, pogląd”*. Opinia zawiera ściśle określone stanowisko doradcy w określonej sprawie, nie jest ona jednak sugestią, którą doradca poleca przy rozstrzygnięciu sprawy. O wartości opinii decyduje poziom kompetencji opiniującego. Im większy autorytet opiniującego, tym większa wartość merytoryczna opinii. Definicja wskazuje na ograniczoną odpowiedzialność doradcy wydającego opinię, należy jednak zgodzić się z faktem, iż zaufanie jakim obdarza się opiniującego cieszącego się wysokim uznaniem, znacząco wpływa na rodzaj decyzji, która zostanie podjęta, tymbardziej, że opinia ma być wszechstronna, wnikliwa i wydana zgodnie z obowiązującym stanem prawnym.  Zaznacza się jednak, iż opinia nie jest gwarancją prawidłowości rozstrzygnięcia sprawy, w zakresie w jakim bez zastrzeżeń zostało to ujęte w opinii. . Kopie opinii, zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o d.p. doradca podatkowy obowiązany jest przechowywać przez okres 5 lat. Opinia, powinna być, co do zasady, udzielana na piśmie.*

Wyjaśnienie

„Wyjaśnienie” to w świetle definicji słownikowej „uwagi wyjaśniające rzecz niezrozumiałą; objaśnienie, tłumaczenie”*. Wyjaśnienie może dotyczyć znaczenia przepisów (pojęć, zwrotów, terminów użytych w przepisach prawa) lub znaczenia danego sposobu postępowania w kontekście obowiązującego prawa. Podobnie jak porada czy opinia, wykorzystanie wyjaśnienia zależy wyłącznie od zainteresowanego. Jeśli ma on wątpliwości co do uzyskanego wyjaśnienia, może zawsze powtórzyć lub rozszerzyć pytanie. Odpowiedzialność doradcy podatkowego sporządzającego wyjaśnienie, choć nie jest wyraźnie związana z samą istotą wyjaśnienia, to jednak istnieje możliwość jej powstania w zależności od tego, czy wyjaśnienie wpłynęło pozytywnie czy też negatywnie na bieg sprawy.*

Udzielanie porad, opinii czy wyjaśnień wyznaczone jest przez granice obowiązków podatkowych i celnych, także w sprawach egzekucji administracyjnej.* W przypadku obowiązków podatkowych, nie należy istoty tego sformułowania mylić z obowiązkiem podatkowym, o którym mowa w art. 4 Ordynacji podatkowej. Chodzi o obowiązki podatnika, płatnika czy inkasenta w ogóle, obowiązki do których wykonania jest on zobowiązany. Np. banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe obowiązane są do sporządzania i przekazywania ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w formie elektronicznej, comiesięcznych informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w terminie do 7. dnia następnego miesiąca  (art. 82 § 2 OrdPU).

W pozostałym zakresie, art. 2 ust. 1 pkt 1 odsyła do regulacji zawartych w ustawie z dnia 19 marca 2004r. – Prawo celne, licznych rozporządzeń wykonawczych oraz przepisów wspólnotowych (Wspólnotowy Kodeks Celny). Natomiast istotę obowiązków związanych z egzekucją przybliży ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z dnia 17 czerwca 1966r.

Czynności doradztwa podatkowego obejmują nie tylko pomoc w wyjaśnieniu znaczenia przepisów prawa podatkowego, ale dokonywanie wykładni niejasnych regulacji prawnych oraz wskazywanie podatnikom, płatnikom lub inkasentom jak powinni właściwie postępować. Od doradcy podatkowego ponadto, możemy oczekiwać, iż ostrzeże przed ewentualnym ryzykiem związanym z konsekwencjami płynącymi z podjętych decyzji, mając na uwadze aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych czy stanowisko organów podatkowych.

Czynności z zakresu ewidencji i dokumentacji podatkowej