strona główna baza prawa podatkowego . . . podjęcie decyzji podatkowej z uwzględnieniem stanowiska innego organupodjęcie decyzji podatkowej z uwzględnieniem stanowiska innego organu

Podjęcie decyzji podatkowej z uwzględnieniem stanowiska innego organu

Przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące współdziałania organów przy wydawaniu decyzji normują wyłącznie kwestie proceduralne, a zatem nie stanowią samodzielnej podstawy rozstrzygnięcia. Uprawnienie do wyrażania stanowiska np. w formie opinii musi wynikać z przepisów prawa materialnego powszechnie obowiązującego. Ponadto źródło w przepisach takiego rodzaju musi mieć również obowiązek współdziałania organów administracji. Można powiedzieć ogólnie, że chodzi tu o takie znane prawu materialnemu przypadki, w których występuje prawny obowiązek wspólnego działania organów administracji publicznej, wynikający z konkretnej normy, a także z ogólnej zasady prawa administracyjnego, formułującej obowiązek współdziałania tych organów.

„Przepis art. 209 § 1 OrdPU zawiera regulację procesową instytucji współdziałania, natomiast podstawą prawną współdziałania zawsze jest przepis prawa materialnego. Z konkretnego przepisu prawa materialnego musi wynikać obowiązek uzyskania przez organ załatwiający sprawę stanowiska innego organu, które w takim wypadku stanowi niezbędną przesłankę rozstrzygnięcia sprawy w drodze decyzji podatkowej”.*

„(...) Obowiązek zastosowania obligatoryjnej procedury przewidzianej w art. 209 OrdPU musi wynikać wprost z przepisu prawa i nie może być uzależniony od uznania organu podatkowego prowadzącego postępowanie”.*

„Sprawdzenie autentyczności świadectw pochodzenia w drodze przedstawienia odpowiedniego pytania podmiotowi działającemu na terenie państwa eksportera stanowi czynność o charakterze dowodowym, podobnie jak pozyskiwanie różnego rodzaju informacji. Czynności te nie mogą być traktowane jako przedmiot odrębnego postępowania, względnie jako przedstawianie przez inny organ stanowiska w trybie art. 209 § 1 OrdPU lub o skutku zbliżonym. Z tego powodu nie można uznać naruszenia art. 123 § 1 i art. 192 OrdPU skutkiem uniemożliwienia stronie udziału w postępowaniu toczącym się na terenie państwa eksportera”.*

„Zgodność § 20a rozporządzenia z 15.10.1997 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarów, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów, których pochodzenie musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia (Dz.U. Nr 130, poz. 851 ze zm.), z przepisami Konstytucji RP nie budzi wątpliwości. Jednak nie można przypisywać treści § 20a omawianego rozporządzenia znaczenia dalej idącego niż związanego ściśle ze sferą dokumentowania niepreferencyjnego pochodzenia towarów. Brak jakichkolwiek podstaw do doszukiwania się w działaniu podejmowanym celem sprawdzenia autentyczności świadectwa pochodzenia towaru, polegającym na zwróceniu się z odpowiednim pytaniem do podmiotu zagranicznego wystawiającego świadectwo, przeniesienia części kompetencji w zakresie rozpatrywania sprawy na organ państwa obcego, względnie instytucji zbliżonej do zajęcia stanowiska przez inny organ na zasadach takich, jak określone w art. 209 § 1 OrdPU”.*

Procedura współdziałania może zostać uruchomiona w toku postępowania, zarówno przed organem I instancji, jak i przed organem odwoławczym. W określonych przypadkach proces współdziałania może być wszczęty również przy rozpoznawaniu sprawy w trybach nadzwyczajnych. Artykuł 209 OrdPU określa, że współdziałanie organów administracji publicznej w toku załatwiania sprawy może następować w różnych formach, zawsze w postaci postanowienia, na które służy stronie zażalenie, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Instytucja określana mianem współdziałania ma wyraźnie rozgraniczone kompetencje. Występuje w niej organ wydający decyzję oraz organ „zajmujący stanowisko”. Organ podejmujący decyzję (lepiej „wydający decyzję”) jest w różny sposób związany zajmowanym stanowiskiem innego organu. O zakresie i sposobie związania decyduje charakter prawny aktu nazywanego „zajęciem stanowiska”. Może to być „wyrażenie opinii”, „zgoda”, a w praktyce podatkowej także informacja pochodząca od innego organu. W zależności od tego, jaki jest akt organu zajmującego stanowisko, można powiedzieć, że organ właściwy w sprawie albo wydaje decyzję, rozstrzygając sprawę samodzielnie, albo podejmuje decyzję, będąc związany np. zgodą (odmową zgody) organu zajmującego stanowisko.

Stroną wszczętego postępowania incydentalnego, które powinno być zakończone niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia wystąpienia o zajęcie stanowiska, jest natomiast strona postępowania głównego. Musi ona być zawiadomiona o wszczęciu akcji współdziałania, a to w celu zapewnienia jej możliwości czynnego uczestniczenia w przygotowaniu stanowiska organu współdziałającego.

Najluźniejszą formą współdziałania jest opinia – wtedy bowiem, po jej zasięgnięciu, organ prowadzący postępowanie główne, nie jest nią związany. Opinia, jeżeli szczególny przepis prawa nie nadał jej innego charakteru, jest tylko oceną faktów, z użyciem ustawowych lub subiektywnych kryteriów opiniującego, która nie wiąże organu rozstrzygającego sprawę. Organ ten powinien tylko rozważyć argumenty zawarte w opinii i dokonać ich swobodnej oceny.*

Formą współdziałania o znaczeniu stanowczym jest zgoda. Wiąże ona bowiem organ decydujący w postępowaniu głównym. Treść stanowiska zajętego przez organ uzgadniający przesądzić może o treści decyzji, która wydana jest po uzgodnieniu przez organ decydujący.

Zajęcie stanowiska przez inny organ to formalna przesłanka wydania decyzji w takim znaczeniu, że organ korzystający z prawa do współkompetencji jest obowiązany przed wydaniem decyzji przedstawić swoje stanowisko w sprawie, organ prowadzący postępowanie jest zaś obowiązany uzyskać to stanowisko również przed wydaniem rozstrzygnięcia. Organ współdziałający przy wydawaniu decyzji nie jest stroną tego postępowania, jedynie bierze udział w procesie decyzyjnym. W związku z tym, nawet jeżeli jego stanowisko nie zostało uwzględnione, nie może wnieść odwołania od decyzji ani też skargi do sądu administracyjnego.* 

Czas faktycznie przeznaczony na zajęcie stanowiska przez inny organ (nawet jeśli przekroczył 2 tygodnie), nie jest wliczany do terminów załatwienia sprawy przewidzianych w Ordynacji podatkowej. Sankcją za naruszenie obowiązku współdziałania organu podatkowego z innym organem przy wydawaniu decyzji, bez względu na to, czy dokonane zaniedbanie miało wpływ na treść decyzji, czy też nie, jest...