strona główna baza prawa podatkowego . . . aktywa w rachunkowościaktywa w rachunkowości

Aktywa w rachunkowości

Aktywa są to składniki majątkowe, którymi rozporządza każda jednostka gospodarcza. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w art.3 ust.1 pkt 12 mówi, że aktywa to „kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych”. Aktywa tworzą majątek jednostki gospodarczej, które dzielimy na majątek trwały i majątek obrotowy.

Aktywa trwałe to te składniki majątku przedsiębiorstwa, które będą wykorzystywane przez okres dłuższy niż rok, są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Na całość pojęcia aktywa trwałe składa się pięć grup:

1. Rzeczowe aktywa trwałe,

2. Wartości niematerialne i prawne,

3. Inwestycje długoterminowe,

4. Należności długoterminowe.

Rzeczowe aktywa trwałe, inaczej środki trwałe - to składniki majątku spółki, które przeznaczone są do długotrwałego użytkowania. Aby element majątku mógł zostać przyjęty i wykazany jako środek trwały, musi on spełniać następujące kryteria:

1. Okres jego przewidywanej użyteczności musi być dłuższy niż jeden rok - rok jest ogólną granicą oddzielającą aktywa trwałe od aktywów obrotowych.

2. Nie jest on zużywany w jednym cyklu produkcyjnym - środki trwałe są takim majątkiem, który jest wykorzystywany przez przedsiębiorstwo przez długi okres czasu. Natomiast wszystkie składniki majątku, które wykorzystywane są w jednym cyklu produkcyjnym, takie jak części do produktów, lub nawet części maszyn, które należy wymieniać po każdym cyklu produkcyjnym, traktowane są jako aktywa obrotowe.

3. Musi być on przeznaczony na potrzeby jednostki - wykazywać w bilansie można jedynie te środki trwałe, które przedsiębiorstwo wykorzystuje w celu generowania korzyści ekonomicznych.

4. W momencie przyjęcia do użytkowania musi on być kompletny i sprawny - niedziałający element majątku, który jest zepsuty lub niekompletny, nie może być traktowany jako środek trwały, ponieważ nie może on generować korzyści ekonomicznych dla spółki.

Do rzeczowego majatku trwałego oprócz środków trwałych zalicza sie również środki trwałe w budowie. Są to wydatki ponoszone na budowę lub zakup i montaż nowych lub modernizację już istniejących środków trwałych do momemntu zakończenia danych czynności.

Wartości niematerialne i prawne są to m.in. nabyte prawa majatkowe (np. prawa autorskie) i inne składniki traktowane z nimi na równi, z zastrzeżeniem że okres korzystania z nich będzie dłuższy niż jeden rok.

Zgodnie z Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591 ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Art.3 ust. 1 pkt 14 do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się: "(...)zastrzeżeniem pkt 17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) know-how.

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4. Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych."

Pod pojęciem inwestycji rozumie się składniki majątku nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych.

Inwestycje długoterminowe to aktywa finansowe jednostki gospodarczej, które nie są przeznaczone do zbycia przed upływem 12 miesięcy.

Do inwestycji trwałych zalicza się: