Baza prawa podatkowego
- Zobowiązania podatkowe
- Postępowanie podatkowe
- Karta podatkowa
- Podatek od towarów i usług
- Podatek akcyzowy
- Znaki akcyzy
- Podatek dochodowy od osób fizycznych
- Podatek dochodowy od osób prawnych
- Podatek leśny
- Podatek od gier
- Opłata od posiadania psów
- Opłata targowa
- Opłata administracyjna
- Podatek od spadków i darowizn
- Międzynarodowe prawo podatkowe
- Rachunkowość
- Podatkowa księga przychodów i rozchodów
- Doradztwo podatkowe
- Administracja podatkowa
- Ewidencja podatników
- Ustawa Karna Skarbowa
- Podatek od czynności cywilnoprawnych
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
- Czynności sprawdzające
- Tajemnica skarbowa
- Podatek rolny
- Opłata skarbowa
- Kontrola skarbowa
- Egzekucja podatkowa
- Podatek od środków transportowych
- Słownik pojęć
- Podatek od nieruchomości
Aktualności
VAT i akcyza | Prawo gospodarcze | Postępowanie podatkowe | Inne | Podatki - zagadnienia ogólne | Podatki obrotowe | Podatki majątkowe | Podatki i opłaty lokalne | Podatki dochodowe i przychodowe | Finanse publiczne |
Ostrzeżenie MF przed optymalizacją podatkową - podatkowe grupy kapitałowe
Ministerstwo Finansów zidentyfikowało przypadki wykorzystywania podatkowych grup kapitałowych do agresywnej optymalizacji w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).
W powtarzających się schematach działania spółki dokonywały zbycia kluczowych składników majątku (np. zabudowanych nieruchomości komercyjnych), bezpośrednio po czym cały dochód ze sprzedaży przekazywały jako darowiznę do spółki powiązanej. Transakcji towarzyszyły dodatkowe operacje polegające na wymianie udziałów, utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej (PGK) i zbyciu udziałów otrzymanych z tej wymiany skutkujące rozwiązaniem nowoutworzonej PGK. W rezultacie tych operacji, dokonanych w krótkich odstępach czasu, dochody zrealizowane na sprzedaży wskazanego majątku nie zostały opodatkowane CIT.
W sytuacji wyjściowej spółka A, której udziałowcem jest spółka holdingowa (podmiot polski lub zagraniczny), zamierza dokonać zbycia składników majątku (np. centrum handlowe), z którego dochód ze sprzedaży podlegałby opodatkowaniu 19% CIT. W typowych sytuacjach wytworzenie składników majątkowych spółki A (wybudowanie centrum handlowego) było finansowane częściowo z kredytu bankowego.
Pierwszy etap przygotowawczy obejmował zmianę struktury udziałowej poprzez wprowadzenie do niej spółki B w drodze wymiany udziałów: Spółka B otrzymała od spółki holdingowej (Udziałowca) udziały w spółce A (aport udziałów), w zamian za co spółka B podniosła swój kapitał i wydała do podmiotu zagranicznego swoje udziały, których wartość odpowiada wartości majątku spółki A (którego głównym składnikiem jest np. centrum handlowe).
Zgodnie z przepisami wymiana udziałów jest neutralna podatkowo, co oznacza brak opodatkowania Spółki B do momentu zbycia udziałów spółki A. W przypadku takiego zbycia Spółka B będzie miała prawo zaliczyć do kosztów podatkowych wartość własnych udziałów wydanych na rzecz spółki holdingowej (gdyż jest to „cena" nabycia udziałów w Spółce A). W rezultacie tego kroku Spółka B ujmowała w księgach podatkowych koszt wymiany udziałów (ustalony w oparciu o wartość majątku Spółki A), które będzie mogła rozpoznać w przypadku zbycia udziałów spółki A w przyszłości.
Drugi etap obejmował utworzenie PGK przez Spółkę A oraz Spółkę B jako spółkę dominującą (po wymianie udziałów). Przepisy o PGK pozwalają spółkom na wspólne rozliczane podatku CIT oraz przewidują pewne uproszczenia dokumentacyjne; nie wiążą się z nimi jednak żadne szczególne zwolnienia podatkowe. Zgodnie z przepisami spółki zawiązują PGK na nie mniej niż 3 lata; dla istnienia PGK muszą w niej uczestniczyć minimum dwie spółki.
Trzeci etap obejmował (a) sprzedaż majątku Spółki A na rzecz innego podmiotu (Kupujący) połączony z (b) zobowiązaniem do dokonania darowizny na rzecz spółki B środków uzyskanych przez Spółkę A ze sprzedaży. Darowizna pomniejszała dochód ze sprzedaży dokonanej przez Spółkę A, w związku z czym spółka ta nie była efektywnie opodatkowana z tego tytułu. W rezultacie sprzedaży majątku oraz darowizny Spółka A wyzbywała się całego majątku i stawała się „spółką pustą". Poprzez darowiznę nastąpił więc transfer dochodu ze Spółki A do Spółki B.
Etap czwarty polegał na zbyciu przez Spółkę B udziałów w spółce A do innego podmiotu (Spółka C – najczęściej spółka z grupy Udziałowca). Jako że na ten moment Spółka A była spółką pustą, jej wartość była niewielka (lub nawet bliska zeru). Spółka B dokonywała więc sprzedaży udziałów w Spółce A za bardzo niską cenę (np. 1 PLN). Biorąc pod uwagę wysoki koszt nabycia udziałów w Spółce A w przeszłości (wynikające z wymiany udziałów na etapie pierwszym, gdy Spółka A dysponowała znacznym majątkiem), Spółka B realizowała dużą stratę na zbyciu udziałów Spółki A, która konsumowała przychód Spółki B wynikający z darowizny otrzymanej od Spółki A. W efekcie Spółka B, mimo otrzymania darowizny (której źródłem było zbycie majątku przez Spółkę A), nie podlegała opodatkowaniu; opodatkowaniu nie podlegała także Spółka A.
Powyżej opisane etapy były realizowane na przestrzeni kilku miesięcy; przykładowo od momentu powołania PGK do jej rozwiązania (wskutek zbycia udziałów Spółki A na etapie 4) mogło upłynąć 3 miesiące. Poszczególne czynności opisane w ramach tych etapów (np. sprzedaż nieruchomości, darowizna, zbycie udziałów Spółki A) mogły być dokonywane nawet w odstępie kilku dni.
W wielu analizowanych przypadkach gdy Udziałowiec (spółka holdingowa) była podmiotem zagranicznym, środki finansowe uzyskane przez Spółkę B z darowizny były następnie przekazywane do Udziałowca z wykorzystaniem zwolnienia podatkowego przewidzianego dla udziałów w zyskach osób prawnych.
W omawianym schemacie optymalizacyjnym występuje szereg okoliczności wskazujących na sztuczność tej operacji i jej podporządkowanie celowi, jakim jest osiągnięcie nienależnej korzyści podatkowej w postaci uniknięcia opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży składników majątku przez Spółkę A, który był następnie przekazany do Spółki B w drodze darowizny.
Ministerstwo Finansów ostrzega, że powyżej opisane transakcje mogą podlegać ocenie z punktu widzenia przepisów o klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 119a Ordynacji podatkowej). Sekwencja operacji, przeprowadzonych w krótkim okresie czasu (np. kilku miesięcy) oraz ich okoliczności mogą wskazywać, że były one dokonane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej, a sposób działania uczestniczących w niej podmiotów był sztuczny.
W każdym indywidualnym przypadku ocena będzie należała do organów kontrolnych, które mogą dokonywać ustaleń z wykorzystaniem wszelkich dostępnych środków dowodowych. W przypadku stwierdzenia, że transakcje były dokonywane w sposób sztuczny, uzasadniający użycie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, organy kontrolne określą przewidziane w prawie podatkowym konsekwencje polegające na pozbawieniu nienależnie uzyskanej korzyści podatkowej.
Niezależnie od powyższego, poszczególne operacje zrealizowane w ramach tego schematu optymalizacyjnego mogą być – w zależności od okoliczności konkretnego przypadku – przedmiotem zastosowania innych przepisów prawa podatkowego, które pozwalają na kwestionowanie skutków podatkowych transakcji nie mających rzeczywistego charakteru, których celem było wyłącznie osiągnięcie nienależnych korzyści podatkowych.
Źródło: www.mf.gov.pl; stan na dzień: 28 czerwca 2017 r.
Zobacz pozostałe wpisy