strona główna aktualności

Projekt zakłada możliwość ustanawiania, drogą elektroniczną, pełnomocnika ogólnego do reprezentacji we wszystkich rodzajach spraw i procedur przed wszystkimi organami podatkowymi, bez konieczności składania dokumentu pełnomocnictwa do akt poszczególnej sprawy.

Unowocześnione zostaną także zasady doręczania pism podatnikom przez umożliwienie doręczenia na skrytkę pocztową i wskazanie adresu do doręczeń.

Ważną zmianą w nowelizacji jest wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Jak podaje Ministerstwo Finansów polega ono na tworzeniu sztucznych, oderwanych od realiów gospodarczych konstrukcji prawnych dla uzyskania korzyści podatkowych, najczęściej polegających na uniknięciu lub obniżeniu kwoty podatku. Standardem w innych rozwiniętych gospodarczo krajach jest klauzula generalna przeciwko unikaniu opodatkowania albo rozwinięta linia orzecznictwa sądowego zwalczająca nadużycia podatkowe. Wprowadzenie klauzuli zaleca Komisja Europejska, ponieważ Polska jest obecnie jednym z nielicznych krajów, które nie dysponują takimi instrumentami.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, zwana potocznie klauzulą obejścia prawa jest już znana polskiemu systemowi podatkowemu, jednakże w 2004 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że nie spełnia konstytucyjnych standardów przyzwoitej legislacji. TK w wyroku z dnia 11 maja 2004 r., sygn. K 4/03 orzekł, że „narusza podstawowe elementy kształtujące treść zasady zaufania do państwa i stanowionego prawa i nie realizuje wymogu należytego ustalenia ustawowo określonych elementów zobowiązań podatkowych”. Ministerstwo Finansów proponuje, by klauzula mogła mieć zastosowanie do wszystkich podatków i aby dotyczyła zdarzeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz zdarzeń związanych z uczestnictwem w podmiotach gospodarczych (posiadanie udziałów, akcji, zarządzanie).

Uzasadnieniem dla zastosowania klauzuli ma być nadużycie swobody kształtowania stosunków prawnych, z którym mamy do czynienia jeżeli podatnik dokonał transakcji bez uzasadnionego powodu ekonomicznego lub biznesowego, a dominującym celem było uzyskanie korzyści podatkowej, tj. obniżenie wysokości zobowiązania podatkowego lub uniknięcie tego zobowiązania, podwyższenie kwoty nadpłaty, zwrotu podatku, straty. W takiej sytuacji wystarczającym jest by fiskus udowodnił, że podatnik stworzył sztuczną, oderwaną od realiów gospodarczych konstrukcję prawną, by mógł unieważnić jego działania, co w praktyce może budzić wiele kontrowersji. Minister Finansów uzyska uprawnienie do wydania opinii zabezpieczającej w zakresie przesłanek zastosowania klauzuli, wraz z uzasadnieniem prawnym. Eksperckim ciałem opiniodawczym w sprawach indywidualnych będzie  Rada do Spraw Unikania Opodatkowania. Funkcjonowanie Rady ma przyczynić się do większej obiektywności organów podatkowych w stosowaniu klauzuli.

Obecnie polskie organy podatkowe mają bardziej ograniczony zakres pozyskiwania informacji bankowych z polskich banków niż administracje podatkowe innych krajów. Rozszerzenie zakresu informacji żądanych od banków i innych instytucji finansowych ma przyczynić się do podniesienia skuteczności prowadzonych postępowań podatkowych.

Nowe przepisy zakładają również uproszczenie i przyśpieszenie kontroli podatkowych przez pozyskiwanie danych z ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych w jednolitej formie elektronicznej.

Projekt przewiduje także racjonalizację systemu interpretacji prawa podatkowego poprzez wyłączenie wydawania interpretacji indywidualnych w zakresie zagadnień wyjaśnionych już interpretacją ogólną. Proponuje się, aby przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej mogły być tylko przyszłe skutki podatkowe. Projekt zawiera także liczne rozwiązania usprawniające proces wydawania interpretacji podatkowych oraz poprawiające obsługę wnioskodawców, zwłaszcza dzięki pełnej cyfryzacji postępowania interpretacyjnego.

Dostęp do Rejestru Zastawów Skarbowych będzie otwarty i nieodpłatny.

źródło opracowania: www.mf.gov.pl