Słownik
Zwolnienia podatkowe
Zwolnienia podatkowe są formą ograniczenia zakresu podmiotowego lub przedmiotowego stosowania danego podatku. Oznaczają całkowite, choć nie zawsze definitywne, wyłączenie danej kategorii podmiotów (zwolnienie podmiotowe) lub przedmiotów (zwolnienia przedmiotowe) z opodatkowania. Zwolnienia podatkowe mogą mieć także charakter mieszany – podmiotowo-przedmiotowy.
Zwolnienia podmiotowe, polegające na wyłączeniu pewnej kategorii podmiotów z zakresu podmiotowego danego podatku, dotyczą np.:
- Skarbu Państwa i NBP – w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych,
- uczelni, szkół, placówek, zakładów kształcenia i placówek doskonalenia nauczycieli – w zakresie od podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości.
Natomiast „zwolnienia przedmiotowe wiążą się z wyłączeniem pewnych kategorii stanów faktycznych lub prawnych z przedmiotu danego podatku (np. grunty klasy V, VI i VIz podlegają zwolnieniu od podatku rolnego, pojazdy zabytkowe od podatku od środków transportowych, zasiłki z pomocy społecznej od podatku dochodowego od osób fizycznych). (…)
Od zwolnień podatkowych należy odróżnić wyłączenia z opodatkowania, będące wyrazem całkowitego braku zainteresowania ustawodawcy objęciem danym podatkiem określonych stanów faktycznych i prawnych. Podstawowym celem wyłączeń podatkowych jest zazwyczaj chęć opodatkowania takich stanów w innym podatku. Natomiast zwolnienie oznacza, że określone zjawisko pozostaje w kręgu zainteresowania ustawodawcy, ale z pewnych powodów powinno zostać potraktowane w sposób preferencyjny ze względu np. na osobę podatnika albo przeznaczenie lub sposób korzystania z przedmiotu opodatkowania.
(…) Ulgi i zwolnienia podatkowe traktowane są często jako przywileje podatkowe będące bodźcem do angażowania kapitału, regulowania popytu i podaży, rozwoju regionów gospodarczo zacofanych, promocji zatrudnienia oraz instrumentem łagodzenia dysproporcji dochodów. Wśród najczęściej wskazywanych funkcji, jakie mają do spełnienia ulgi i zwolnienia podatkowe wymienia się funkcje gospodarcze i społeczne, do których można zaliczyć m.in.”*:
1) funkcje gospodarcze:
- wspieranie działań inwestycyjnych,
- popieranie pożądanej działalności gospodarczej,
- korygowanie wymiaru podatku z uwagi na okoliczności osłabiające zdolności płatnicze podatnika,
- charakter wykonywanej działalności,
2) funkcje społeczne:
- charakter działalności wykonywanej przez podatnika,
- polityka prorodzinna,
- ochrona niepełnosprawnych,
- podwyższanie kwalifikacji zawodowych podatnika
Różnice między ulgami a zwolnieniami – patrz: Ulgi podatkowe - pojęcie.
Opracowane na podstawie:
Buczek A., Dzwonkowski H., Etel L., Gliniecka J., Glumińska-Pawlic J., Huchla A., Miemiec W., Ofiarski Z., Serwacki J., Zdebel M., Zgierski Z., Prawo podatkowe, Warszawa 2006, s.12, 21-23.
