strona główna niezbędnik słownik

„Ustawa z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych obok podatku od nieruchomości wprowadza także drugi podatek stanowiący w całości dochód budżetu gminy, mianowicie podatek od środków transportowych. Podatek ten zastąpił obowiązujący do końca 1990 r. podatek drogowy*. W literaturze przedmiotu powszechnie przyjmuje się, że jest to świadczenie związane z własnością lub wyjątkowo posiadaniem i eksploatacją określonych w przepisach ustawy środków transportowych. Dlatego zaliczany jest on do podatków majątkowych. Majątkiem tym są wyłącznie wskazane w przepisach ustawy środki transportowe.

(…) Według art. 9 ust. 1 PLokU, obowiązek podatku od środków transportowych ciąży na osobach fizycznych oraz osobach prawnych, będących właścicielami środków transportowych. Tak samo jak właścicieli ustawodawca traktuje również jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, na które środek transportu jest zarejestrowany, oraz posiadaczy środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Polski, jako powierzone przez zagraniczną osobę fizyczną lub osobę prawną podmiotowi polskiemu. Jeżeli środek transportowy stanowi współwłasność dwu lub więcej osób fizycznych lub prawnych, obowiązek podatkowy obciąża solidarnie wszystkich współwłaścicieli.

(…) Przedmiot opodatkowania stanowią środki transportowe wyraźnie wskazane w przepisach ustawy. Zatem przedmiot tego podatku odbiega od potocznego rozumienia pojęcia środków transportowych*.

Zgodnie z art. 8 PLokU, opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają cztery rodzaje środków transportowych, mianowicie:

• samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony,
• ciągniki siodłowe i balastowe, przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony,
• przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton (z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego), i
• autobusy.

W aktualnym stanie prawnym nie podlegają podatkowi od środków transportowych samochody osobowe, motorowery i jachty”*.

W  art. 12 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ustawodawca sformułował katalog zwolnień ustawowych. Obecnie zwolnienia te dotyczą m.in. pojazdów zabytkowych w rozumieniu przepisów ustawy o ruchu drogowym. Obok zwolnień ustawowych, w świetle art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rada gminy może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe, z wyłączeniem środków transportowych, dla których ustawodawca przewidział stawki minimalne (art. 8 pkt 2, 4 i 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Podstawa opodatkowania w podatku od środków transportowych ściśle pokrywa się z przedmiotem opodatkowania. Stanowi ją wskazany w ustawie środek transportowy.

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium Polski, a w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego – od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty.

„Podatnicy są obowiązani do składania w terminie do dnia 15 lutego właściwemu organowi podatkowemu, deklaracji na podatek od środków transportowych na dany rok podatkowy, sporządzonych na formularzu według wzoru ustalonego w rozporządzeniu przez Ministra Finansów. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku. (…)

Zgodnie z art. 11 ust. 2 PLokU, podatek wskazany w deklaracji jest wpłacany bez wezwania na rachunek budżetu właściwej gminy w dwóch ratach, proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do 15 lutego i do 15 września każdego roku. (…)

Kwotowe stawki podatku dla poszczególnych kategorii środków transportowych ustala w drodze uchwały rada gminy. Podejmując uchwałę, rada gminy nie może przekroczyć stawek maksymalnych, określonych dla wszystkich kategorii środków transportowych w art. 10 ust. 1 PLokU. Ponadto dla określonych kategorii pojazdów, w załącznikach nr 1–3 do ustawy, przewidziano stawki minimalne podatku, które również musi uwzględnić rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie stawek”*.

Opracowane na podstawie:

Dzwonkowski H. (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2010, s. 238.