strona główna baza prawa podatkowego . . . właściwość organów podatkowych w podatku akcyzowymorgany podatkowe w podatku akcyzowym

Organy podatkowe w podatku akcyzowym

Organy podatkowe w zakresie poboru akcyzy

Zagadnienia dotyczące organów podatkowych powołanych do wymiaru i poboru akcyzy regulują w pierwszym rzędzie przepisy ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626, z późn. zm., dalej AkcU). Przepisy te zawarte są w rozdziale 2 działu II ustawy. w szczególności chodzi o przepisy art. 14 AkcU (oraz art. 15 AkcU w odniesieniu do znaków skarbowych akcyzy).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 AkcU, organami podatkowymi w zakresie akcyzy są:

- naczelnicy urzędów celnych oraz

- dyrektorzy izb celnych.

Zdania w zakresie akcyzy na terytorium kraju wykonują odpowiednio – na podstawie art. 14 ust. 2 AkcU - naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb celnych, wyznaczeni przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Zasadą jest, że właściwość organów podatkowych ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu lub miejsce wystąpienia stanu faktycznego, który podlega opodatkowaniu (art. 14 ust. 3 AkcU).

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział jednak szereg wyjątków. I tak zgodnie z art. 14 ust. 4 AkcU, jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu są wykonywane na terenie właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych, właściwość miejscową określa się dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej – ze względu na adres ich siedziby. natomiast w analogicznym przypadku, ale dotyczącym osób fizycznych – właściwość miejscową określa się ze względu na adres zamieszkania danej osoby fizycznej.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że w sytuacjach:

1) ustalania norm dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych lub dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych,

2) dokumentowania przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem administracyjnego dokumentu towarzyszącego oraz zamieszczania w tym dokumencie informacji o dokonanej kontroli,

3) powiadamiania naczelnika urzędu celnego przez podmiot prowadzący skład podatkowy o zamiarze wyprowadzenia wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego,

4) ustalania stanu wykorzystania zabezpieczenia akcyzowego przed jego zastosowaniem

- właściwość miejscową na podstawie art. 14 ust. 5 AkcU ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności lub występowania stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą, z którymi związane są powyższe czynności.

W przypadku importu organami podatkowymi w zakresie akcyzy są naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej właściwy (na podstawie przepisów prawa celnego) do obliczenia i zaksięgowania kwoty należności celnych wynikających z długu celnego, co wynika z unormowania w art. 14 ust. 7 AkcU.

Z kolei w przypadku osób fizycznych, które dokonują nabycia wewnątrzwspólnotowego poza prowadzoną działalnością gospodarczą lub dokonują tego nabycia, nie prowadząc działalności gospodarczej, organami podatkowymi są naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej - właściwi ze względu na adres zamieszkania tych osób fizycznych.

Natomiast w sytuacji ubiegania się o zwrot podatku akcyzowego właściwym organem podatkowym jest ten organ, u którego dokonano rozliczenia i zapłaty akcyzy.

W każdym jednak razie, jeżeli nie można ustalić właściwości w sposób określony wyżej (a więc wynikający z art. 14 ust. 3–5 i 7–9 AkcU), właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie i Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.

Należy na koniec dodać, że na mocy delegacji art. 14 ust. 11 AkcU, minister właściwy do spraw finansów publicznych określił, w drodze rozporządzenia, wykaz urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju, oraz terytorialny zasięg ich działania, z uwzględnieniem liczby podatników prowadzących działalność na danym obszarze. Obecnie unormowania te zawierają:

1. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 13 lutego 2009 r. w sprawie wykazu i terytorialnego zasięgu działania urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju (Dz. U. Nr 32, poz. 220 - z poźn. zm.);
2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 października 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu i terytorialnego zasięgu działania urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju (Dz.U. 2009 Nr 180, poz. 1402) - zmiany wynikające z tego rozporządzenia weszły w życie dnia 31 października 2010 r.;
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu i terytorialnego zasięgu działania urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju (Dz.U. 2010 Nr 249, poz. 1665) - zmiany wynikające z tego rozporządzenia weszły w życie dnia 1. stycznia 2010 r.

Szczegółowe zasady ustalania właściwości miejscowej w zakresie podatku akcyzowego na podstawie rozporządzenia wykonawczego

Na podstawie delegacji zawartej w art. 14 ust. 11 AkcU Minister Finansów dnia 13 lutego 2009 r. wydał szczegółowe rozporządzenie w sprawie wykazu i terytorialnego zasięgu działania urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju (Dz. U. z 2013 r., poz. 332 ze zm.). Rozporządzenie to weszło w życie z dniem 1 marca 2009 r., a następnie było jeszcze dwukrotnie zmieniane rozporządzeniami nowelizującymi z mocą od 31 października 2009 oraz od 1 stycznia 2011 r.

Omawiane rozporządzenie zawiera szczegółowy wykaz urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju, oraz terytorialny zasięg ich działania. Wykaz ten stanowi załącznik do ww. rozporządzenia. Terytorialny zasięg działania poszczególnych urzędów celnych i izb celnych został określony w załączniku w następujący sposób: