strona główna baza prawa podatkowego . . . umowa modelowa onzumowa modelowa onz

Umowa modelowa ONZ

Modelowa konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) o podwójnym opodatkowaniu między państwami rozwiniętymi i rozwijającymi się (United Nations Double Taxation Convention between Developed and Developing Countries, New York, wyd. I 1980, wyd. II z 2001 r., wyd. III - 2003) została opracowana na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych przede wszystkim w celu ochrony interesów państw mniej zamożnych. Jednocześnie twórcom Konwencji Modelowej ONZ zależało na stworzeniu modelu zawierania umów dwustronnych o charakterze jak najbardziej uniwersalnym (ogólnoświatowym), tak aby wszystkie państwa będące członkami ONZ, niezależnie od tego czy jednocześnie należą do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) mogły korzystać ze wspólnych i jednolitych metod unikania podwójnego opodatkowania.

Jako podstawa do stworzenia w ramach ONZ nowego modelu konwencji posłużyła Konwencja Modelowa OECD z 1977 r. (Model Double Convention on Income and on Capital, OECD, Paris 1977). Z uwagi na ograniczony zakres oddziaływania Konwencji OECD, która została opracowała wyłącznie na potrzeby państw będących członkami tejże organizacji, zdecydowano się na pewne istotne modyfikacje gwarantujące polepszenie sytuacji prawnej państw, których poziom rozwoju gospodarczego istotnie odbiegał od poziomu państw członków OECD.
W rezultacie Organizacja Narodów Zjednoczonych opracowała w roku 1980 Modelową Konwencję w celu stosowania jej między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się, gdyż - w ocenie ONZ - Modelowa Konwencja OECD (MK OECD) przyznaje większe uprawnienia związane z poborem podatku państwom, w których podmioty uzyskujące dochód mają miejsce zamieszkania albo siedzibę (tzw. państwom siedziby czy też rezydencji) niż państwom, na terytorium których ten dochód jest uzyskiwany (tzw. państwom źródła).
Modelowa Konwencja ONZ jest powszechnie postrzegana jako wyraźnie preferująca państwa źródła dochodu. Do najważniejszych różnic w porównaniu z Konwencją Modelową OECD należy zaliczyć:

1) Skrócenie okresu pozwalającego na uznanie danej budowy lub montażu za tzw. zakład przedsiębiorstwa z dwunastu miesięcy w Modelowej Konwencji OECD do zaledwie 6 miesięcy w Modelowej Konwencji ONZ;

2) Rozszerzenie definicji zakładu poprzez objęcie nią także świadczenia usług przez 6 miesięcy w okresie kolejnych 12 miesięcy - w art. 5;

3) Obniżenie progu pozwalającego na zastosowanie obniżonej maksymalnej stawki podatku od dywidend pobieranego u źródła od spółek innych niż spółki osobowe z 25 proc. w Modelowej Konwencji OECD do 10 proc. w Modelowej Konwencji ONZ;

4) Pozostawienie ustalenia maksymalnej wysokości stawek podatku od dywidend obu stronom negocjującym konwencję, wobec schematu 5 proc. do15 proc. w Modelowej Konwencji OECD - w art. 10;

5) Pozostawienie kwestii ustalenia maksymalnej stawki podatku od odsetek pobieranego u źródła obu stronom negocjującym konwencję, wobec określenia tej stawki na poziomie maksymalnie 10 proc. w Modelowej Konwencji OECD - w art. 11;

6) Wprowadzenie zasady opodatkowania transgranicznych należności licencyjnych podatkiem pobieranym u źródła w państwie źródła;

7) Pozostawienie kwestii ustalenia maksymalnej wysokości stawki podatku z tytułu należności licencyjnych obu stronom negocjującym konwencję, wobec zasady opodatkowania tej kategorii dochodu jedynie w państwie siedziby w Modelowej Konwencji OECD - w art. 12;

8) Rozszerzenie zakresu pojęcia należności licencyjnych na opłaty za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego.

8) Wprowadzenie odmiennych reguł opodatkowania tzw. zysków kapitałowych - zysk z tytułu zbycia akcji (udziałów) spółek kapitałowych, których majątek składa się w większości z nieruchomości lub praw do nieruchomości może być także opodatkowany w państwie położenia nieruchomości (zasadę tę przyjęła także Modelowa Konwencja OECD po 2000 roku);

9) Wprowadzenie odmiennych reguł opodatkowania w odniesieniu do innych spółek niż kapitałowe, zgodnie z którym jeżeli pakiet zbywanych akcji (udziałów) stanowi co najmniej określony procent w kapitale spółki (do ustalenia między stronami konwencji), to zysk z ich sprzedaży może być opodatkowany także w państwie, gdzie ma siedzibę dana spółka;