strona główna baza prawa podatkowego . . . środki pieniężne w rachunkowościśrodki pieniężne w rachunkowości

Środki pieniężne w rachunkowości 

Środki pieniężne są elementem aktywów, czyli kontrolowanych przez jednostkę zasobów majątkowych o wiarygodnie określonej wartości, powstałych w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Środki pieniężne są najbardziej płynnym składnikiem majątku obrotowego, przeznaczonym na bieżące wydatki oraz zapłatę bieżących zobowiązań o najkrótszym terminie ich wymagalności. Środki pieniężne obejmują krajowe i zagraniczne środki płatnicze przechowywane w kasie i na rachunku bankowym.

Za ich pomocą są regulowane różnego rodzaju należności i zobowiązania między kontrahentami. Środki pieniężne krajowe i zagraniczne obejmują:

• środki płatnicze przechowywane w kasach jednostki (banknoty i monety oraz bony skarbowe),
• pieniądze zgromadzone na rachunkach bankowych lub w formie lokat pieniężnych,
• czeki i weksle obce (płatne w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od daty ich wystawienia),
• metale szlachetne (jeśli nie są zaliczane do rzeczowych składników majątku obrotowego).

Jednostki ustalają w drodze umowy w jakiej formie będą dokonywane rozliczenia  pieniężne między stronami.  Ustawa o działalności gospodarczej ogranicza jednak stosowanie operacji gotówkowych pomiędzy kontrahentami, którzy prowadzą księgi rachunkowe bądź podatkowe księgi przychodów i rozchodów. Jednostki te są zobligowane do posiadania rachunku bankowego i za jego pośrednictwem rozliczania wszystkich transakcji gospodarczych.

Wycena środków pieniężnych

W trakcie roku obrotowego oraz na dzień bilansowy środki pieniężne, które są wyrażone w walucie polskiej wykazuje się w ich wartości nominalnej. Natomiast wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych w dniu ich przeprowadzenia (o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej) po kursie:

• faktycznie zastosowanym danego dnia, wynikającym z charakteru operacji – w przypadku kupna lub sprzedaży walut i zapłaty należności bądź zobowiązań;
• średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień.

Powstałe różnice kursowe w związku z wyceną na dzień bilansowy środków pieniężnych zalicza się do przychodów lub kosztów operacji finansowych.

Natomiast w trakcie roku obrotowego ujmuje się w księgach rachunkowych wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze dotyczące środków pieniężnych po kursie kupna lub sprzedaży banku, z którego usług dana jednostka korzysta.

Zgromadzone przez jednostkę gospodarczą środki pieniężne w kasie są na ogół:

• zapasem gotówki na bieżące wydatki jednostki,
• gotówką pochodzącą z bieżących wpływów do kasy jednostki,
• gotówką podjętą z rachunku bankowego w celu pokrycia określonych rodzajowo wydatków,
• gotówką przechowywaną w formie depozytu,  otrzymaną od osób prawnych i fizycznych.

Przychody gotówki muszą być udokumentowane dowodami kasowymi („KP” - kasa przyjmie), a wypłaty - dowodami źródłowymi (faktury, listy płac) lub zastępczymi dowodami kasowymi („KW” - kasa wypłaci) wystawionymi w przypadkach uzasadniających ich tworzenie. Przychody i rozchody gotówki, które nie zostały udokumentowane dowodami są uznawane jako nadwyżki lub niedobory. Obroty gotówki są ewidencjonowane pod datą ich rzeczywistego przychodu lub rozchodu na koncie 100 „Kasa”.

Konto może wykazywać tylko saldo debetowe.

Środki pieniężne na rachunkach

Krajowe i zagraniczne środki pieniężne przeznaczone w głównej mierze rozliczeniom bezgotówkowym są lokowane w...