strona główna baza prawa podatkowego . . . postępowanie w sprawie zapłaty podatku akcyzowegoprocedura zawieszenia poboru akcyzy

Procedura zawieszenia poboru akcyzy

Procedura zawieszenia poboru akcyzy to procedura stosowana podczas produkcji, magazynowania, przeładowywania i przemieszczania wyrobów akcyzowych, w trakcie której - gdy są spełnione określone w przepisach warunki - z obowiązku podatkowego nie powstaje zobowiązanie podatkowe (obowiązek podatkowy nie przekształca się w zobowiązanie podatkowe). Innymi słowy, tak długo jak dany wyrób akcyzowy objęty jest procedurą zawieszenia poboru akcyzy, tak długo nie występuje konieczność zapłaty podatku od tego wyrobu. W efekcie, stosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy umożliwia przesunięcie obowiązku zapłaty akcyzy aż do momentu wydania wyrobów akcyzowych do konsumpcji, tj. wyprowadzenia wyrobów akcyzowych poza system zawieszenia poboru akcyzy (w najczęstszym przypadku poza skład podatkowy).

1. Istota i funkcje procedury zawieszenia poboru akcyzy

Procedura zawieszenia poboru akcyzy to procedura stosowana podczas produkcji, magazynowania, przeładowywania i przemieszczania wyrobów akcyzowych, w trakcie której - gdy są spełnione określone w przepisach warunki - z obowiązku podatkowego nie powstaje zobowiązanie podatkowe (obowiązek podatkowy nie przekształca się w zobowiązanie podatkowe). Innymi słowy, tak długo jak dany wyrób akcyzowy objęty jest procedurą zawieszenia poboru akcyzy, tak długo nie występuje konieczność zapłaty podatku od tego wyrobu. W efekcie, stosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy umożliwia przesunięcie obowiązku zapłaty akcyzy aż do momentu wydania wyrobów akcyzowych do konsumpcji, tj. wyprowadzenia wyrobów akcyzowych poza system zawieszenia poboru akcyzy (w najczęstszym przypadku poza skład podatkowy). Dodatkowo, w przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych poza terytorium kraju do innych państw członkowskich UE lub też do państw trzecich (a więc poza UE) zastosowanie ww. procedury powoduje, że obowiązek zapłaty podatku akcyzowego nie powstanie w Polsce. W takim przypadku akcyza jest rozliczana przez odbiorcę w państwie przeznaczenia. Tym samym korzystanie z procedury zawieszenia poboru akcyzy pozwala na realizację dwóch podstawowych zasad opodatkowania akcyzą, tj. nakładania podatku w momencie przeznaczenia wyrobów do konsumpcji oraz opodatkowania w państwie, w którym wyroby są przeznaczone do konsumpcji.

Szczegóły dotyczące stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy zawarte są w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, w dziale III „Organizacja obrotu wyrobami akcyzowymi”, a konkretnie w rozdziale 1 tego działu, począwszy od art. 40 AkcU i nast. Samo zaś pojęcie „procedura zawieszenia poboru akcyzy” definiowane jest w słowniczku ustawowym, w art. 2 ust. 1 pkt. 12 AkcU.

Należy podkreślić, że procedura zawieszenia poboru akcyzy stosowana jest przede wszystkim w związku z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych. Ponadto znajduje zastosowanie w przypadku wyrobów akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym. Należy także dodać, że zgodnie z jednoznacznym brzmieniem art. 41 ust. 5 AkcU, przy przemieszczeniu wyrobów akcyzowych objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy nie powstaje zobowiązanie podatkowe - natomiast w wyniku jej zastosowania (i zakończenia) wygasa ciążący na podatniku (np. składzie podatkowym wysyłki) obowiązek podatkowy, powstały wcześniej w wyniku dokonania określonej czynności podlegającej opodatkowaniu przez tego podatnika. Zobowiązanie podatkowe w przypadku zastosowania procedury zawieszenia akcyzy powstaje dopiero z dniem zakończenia tej procedury (art. 45 ust. 1 AkcU).

2. Czynności objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy

Zgodnie z art. 40 ust. 1 pkt. 1 lit. a AkcU, procedura zawieszenia poboru akcyzy ma zastosowanie przede wszystkim wówczas, kiedy wyroby akcyzowe znajdują się w składzie podatkowym.

Ponadto procedura zawieszenia poboru akcyzy może być stosowana przy przemieszczeniach wyrobów akcyzowych, i to tak w obrocie krajowym, jak i wewnątrzwspólnotowym.

W obrocie krajowym procedura zawieszenia poboru akcyzy ma zastosowanie, jeżeli:

1) wyroby akcyzowe są przemieszczane między składami podatkowymi na terytorium kraju (art. 40 ust. 1 pkt. 1 lit. b AkcU),
2) wyroby akcyzowe są przemieszczane, w celu dokonania eksportu, ze składu podatkowego na terytorium kraju (w Polsce) do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE (art. 40 ust. 1 pkt. 1 lit c AkcU),
3) wyroby akcyzowe importowane i dopuszczone do obrotu są przemieszczane przez zarejestrowanego wysyłającego z miejsca importu na terytorium kraju

• do składu podatkowego na terytorium kraju (art. 40 ust. 1 pkt. 2 lit a AkcU),
• do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej (art. 40 ust. 1 pkt. 2 lit a AkcU) lub
• do podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 AkcU, a więc takich podmiotów jak instytucje Unii Europejskiej, określone organizacje międzynarodowe, siły zbrojne państwa będącego stroną Traktatu Północnoatlantyckiego, innego niż Polska itd. (art. 40 ust. 1 pkt. 2 lit c AkcU).

Natomiast w przypadku obrotów wewnątrzunijnych (w tym także wówczas, jeżeli w ramach przemieszczeń wewnątrzunijnych wyroby akcyzowe są przemieszczane przez terytorium państwa trzeciego) procedura poboru akcyzy - zgodnie z art. 40 ust. 2 i 2a AkcU - ma zastosowanie wówczas, kiedy wyroby akcyzowe są przemieszczane:

1) ze składu podatkowego na terytorium kraju (w Polsce) do składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego UE,
2) ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do składu podatkowego na terytorium kraju,
3) w celu dokonania eksportu, ze składu podatkowego na terytorium kraju przez terytorium państw członkowskich do urzędu celnego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE,
4) ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE,
5) ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego przez terytorium kraju do urzędu celnego na terytorium innego państwa członkowskiego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE,
6) ze składu podatkowego na terytorium kraju do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego będącego podmiotem upoważnionym przez właściwe władze podatkowe tego państwa członkowskiego UE do otrzymywania wyrobów akcyzowych w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy lub do podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 AkcU (chodzi o instytucje UE, siły zbrojne NATO etc.),
7) ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do określonego we właściwym zezwoleniu miejsca ich odbioru przez zarejestrowanego odbiorcę na terytorium kraju lub do podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z ww. art. 31 ust. 1 AkcU,
8) przez terytorium kraju między składami podatkowymi na terytorium państw członkowskich,
9) przez terytorium kraju ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego będącego podmiotem upoważnionym przez właściwe władze podatkowe tego państwa członkowskiego UE do otrzymywania wyrobów akcyzowych w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy lub do podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 AkcU,
10) w przypadku importu i dopuszczenia do obrotu, z miejsca importu na terytorium kraju, przez zarejestrowanego wysyłającego:
a) do składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego,
b) do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego będącego podmiotem upoważnionym przez właściwe władze podatkowe tego państwa członkowskiego Unii Europejskiej do otrzymywania wyrobów akcyzowych w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy,
c) do podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 AkcU (instytucje UE, siły zbrojne NATO itd.),
d) urzędu celnego na terytorium państwa członkowskiego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE,
11) w przypadku importu i dopuszczenia do obrotu, z miejsca importu na terytorium państwa członkowskiego, przez zarejestrowanego wysyłającego:
a) do składu podatkowego na terytorium kraju,
b) do określonego we właściwym zezwoleniu miejsca odbioru tych wyrobów przez zarejestrowanego odbiorcę,
c) do podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 AkcU,
d) do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej,
e) do urzędu celnego na terytorium państwa członkowskiego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej, przez terytorium kraju.

3. Wyroby akcyzowe objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy

Zgodnie z generalną zasadą, określoną w art. 40 ust. 5 AkcU, procedurę zawieszenia poboru akcyzy stosuje się do wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy.

Załącznik nr 2 zawiera tabelaryczny wykaz wyrobów akcyzowych, do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy i których produkcja odbywa się w składzie podatkowym. W efekcie procedurę zawieszenia poboru akcyzy stosuje się do następujących wyrobów akcyzowych: