strona główna baza prawa podatkowego . . . postępowanie w sprawie zapłaty podatku akcyzowegoinstytucje prawne związane z procedurą zawieszenia poboru akcyzy. skład podatkowy i zarejestrowany odbiorca

Instytucje prawne związane z procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Skład podatkowy i zarejestrowany odbiorca.

Z procedurą zawieszenia poboru akcyzy wiążą się w szczególności takie instytucje prawne jak skład podatkowy oraz zarejestrowany odbiorca. Szczegóły dotyczące obu tych instytucji zawarte są w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jednolity Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 z późn. zm., dalej AkcU), w dziale III „Organizacja obrotu wyrobami akcyzowymi”, a konkretnie w rozdziale 2 następnych tego działu, począwszy od art. 47 AkcU i nast.

1. Skład podatkowy

1.1. Pojęcie i funkcje składów podatkowych

Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 2 pkt. 10 AkcU, skład podatkowy to miejsce, w którym określone wyroby akcyzowe są: produkowane, magazynowane, przeładowywane, do którego wyroby te są wprowadzane lub z którego są wyprowadzane – z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

W przypadku składu podatkowego znajdującego się na terytorium kraju miejsce to jest określone w zezwoleniu wydanym przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Tak więc, aby móc prowadzić działalność w formie składu podatkowego należy uzyskać zezwolenie właściwego naczelnika urzędu celnego (w formie decyzji administracyjnej) na prowadzenie takiego składu. Podmiot prowadzący skład podatkowy to zatem podmiot, któremu wydano zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 47 ust. 1 AkcU, produkcja wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy oraz wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, może odbywać się (poza ściśle wskazanymi wyjątkami) wyłącznie w składzie podatkowym.

Załącznik nr 2 zawiera przy tym tabelaryczny wykaz wyrobów akcyzowych, do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy i których produkcja odbywa się w składzie podatkowym. Zgodnie z brzmieniem tego załacznika są to następujące wyroby:

Objaśnienia: ex - dotyczy tylko danego wyrobu z danej pozycji lub kodu.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 47 ust. 1 AkcU, odstępstwo od generalnego wymogu prowadzenia produkcji w składzie podatkowym w stosunku do wyrobów akcyzowych określonych w wyżej wskazanym załączniku nr 2 oraz wymogu produkcji w składzie podatkowym wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, dotyczy jedynie ściśle określonych przypadków.

I tak, przede wszystkim nie ma obowiązku prowadzenia w składzie podatkowym produkcji wyrobów akcyzowych:

- z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których akcyza została już wcześniej zapłacona w wysokości równej lub wyższej od kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych, albo

- z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, pod warunkiem że wyprodukowany wyrób jest również wyrobem akcyzowym zwolnionym od akcyzy ze względu na przeznaczenie.

Podobnie obowiązkowi produkcji w składzie podatkowym nie podlega wytwarzanie pewnych niewielkich ilości napojów alkoholowych, a mianowicie:

produkcja wina uzyskanego z winogron pochodzących z upraw własnych w ilości mniejszej niż 1000 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego;produkcja piwa, wina i napojów fermentowanych, wytwarzanych domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczonych do sprzedaży;produkcja alkoholu etylowego, dokonywana przez gorzelnie prawnie i ekonomicznie niezależne od wszelkich innych gorzelni oraz niedziałające na podstawie licencji uzyskanej od innego podmiotu (w ilości mniejszej niż 10 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego).

Obowiązkowi produkcji w składzie podatkowym nie podlega również:

- produkcja wyrobów akcyzowych, od których została uiszczona przedpłata akcyzy;

- produkcja energii elektrycznej;

- produkcja wyrobów węglowych (np. wydobywanie węgla kamiennego lub węgla brunatnego, produkcja koksu, brykietów itd.).

Należy ponadto wskazać, że magazynowanie wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy również może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym, co wynika jednoznacznie z art. 47 ust. 2 AkcU. Trzeba przy tym dodać, że w składzie podatkowym miejsce przeznaczone do magazynowania wyrobów akcyzowych objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy powinno być osobno wyodrębnione i przeznaczone tylko do przechowywania tych wyrobów.

Również przeładunek wyrobów akcyzowych przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy - zgodnie z art. 47 ust. 4 AkcU - może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym. Wyjątek od tej reguły dotyczy jedynie:

- sytuacji losowych (np. wypadek komunikacyjny) w przypadkach, kiedy dokonanie przeładunku jest możliwe tylko w miejscu zdarzenia losowego;

- sytuacji, w których dochodzi do zmiany środka transportu (np. wskutek awarii), a przeładowane wyroby akcyzowe w całości są przemieszczane do jednego miejsca odbioru wskazanego w e-AD albo w dokumencie zastępującym e-AD.

1. 2. Zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego

Zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego może uzyskać wyłącznie podmiot spełniający łącznie warunki określone w art. 48 AkcU Zezwolenie takie zgodnie z art. 48 ust. 1 AkcU jest wydawane podmiotowi, który:

prowadzi co najmniej jeden rodzaj działalności polegającej na produkcji, przeładowywaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych, przy czym wyroby akcyzowe mogą być również również własnością innych podmiotów;jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT);jest podmiotem, którego działalnością kierują osoby nieskazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe; nie występują u niego zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe, z wyjątkiem postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu;złoży zabezpieczenie akcyzowe;nie zostało cofnięte - ze względu na naruszenie przepisów prawa - żadne z udzielonych mu zezwoleń wynikających z prawa akcyzowego, jak również nie cofnięto koncesji lub zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej, ani nie została wydana decyzja o zakazie wykonywania przez niego działalności regulowanej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.), w zakresie wyrobów akcyzowych;posiada tytuł prawny do korzystania z miejsca, w którym ma być prowadzony skład podatkowy.

Należy zwrócić uwagę, że oprócz tzw. składów produkcyjnych (czy inaczej producenckich) funkcjonować mogą również tzw. podatkowe składy magazynowe. W przypadku podmiotu ubiegającego się o wydanie zezwolenia na prowadzenie w składzie podatkowym działalności polegającej wyłącznie na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w innym składzie podatkowym, oprócz wyżej wskazanych warunków (a więc określonych w art. 48 ust. 1 AkcU), należy spełnić dodatkowe warunki wydania zezwolenia na podstawie art. 48 ust. 3 AkcU I tak są to odpowiednio:

1) dla wyrobów tytoniowych – minimalna wysokość obrotu tymi wyrobami w roku poprzedzającym dany rok podatkowy wynosząca 700 mln zł;

2) dla napojów alkoholowych – minimalna wysokość obrotu tymi wyrobami w roku poprzedzającym dany rok podatkowy wynosząca 100 mln zł;

3) dla wyrobów energetycznych, z wyłączeniem olejów smarowych i gazu – pojemność magazynowa dla tych wyrobów, co najmniej na poziomie 5000 metrów sześciennych;

4) dla olejów smarowych – minimalna wysokość obrotu tymi wyrobami w roku poprzedzającym dany rok podatkowy wynosząca 20 mln zł;

5) dla gazu – pojemność magazynowa dla tych wyrobów, co najmniej na poziomie 5000 metrów sześciennych; tego ostatniego warunku zgodnie z art. 48 ust. 5 AkcU nie stosuje się w przypadku podmiotu prowadzącego w składzie podatkowym działalność polegającą wyłącznie na przeładowywaniu cystern kolejowych z gazem płynnym, jeżeli przeładowany gaz płynny będzie przemieszczany w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Należy dodatkowo podkreślić, że w przypadku podmiotu rozpoczynającego działalność polegającą na prowadzeniu podatkowego składu magazynowego wyłącznie w celu magazynowania lub przeładowywania wyrobów akcyzowych - warunkiem wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego w zakresie wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych lub olejów smarowych - oprócz ww. warunków określonych w art. 48 ust. 1 AkcU, jest dodatkowo złożenie oświadczenia przez ten podmiot, w którym zadeklaruje on osiągnięcie w danym roku minimalnych wysokości obrotu określonych wyżej w art. 48 ust. 3 pkt 1, 2 lub 4 AkcU, proporcjonalnie w podziale na kolejne miesiące.

Warto na koniec podkreślić, że podmiot prowadzący skład podatkowy, w którym produkuje wyroby akcyzowe, może oczywiście w tym produkcyjnym składzie podatkowym także magazynować i przeładowywać wyroby akcyzowe objęte zezwoleniem na prowadzenie składu podatkowego, w tym również wyprodukowane przez inny podmiot, - bez konieczności spełnienia warunków, o których mowa wyżej (w art. 48 ust. 3 pkt 1–5 AkcU). Oznacza to zatem, że zezwolenie na prowadzenie składu produkcyjnego jest zezwoleniem bardzo szerokim i de facto zawiera w sobie również zezwolenie na prowadzenie składu magazynowego.

Jeden podmiot może prowadzić kilka składów podatkowych. Właściwy naczelnik urzędu celnego, wydając zezwolenie na prowadzenie pierwszego składu podatkowego, nadaje podmiotowi odrębną decyzją numer akcyzowy podmiotu prowadzącego skład podatkowy. Niezależnie od powyższego, wydając zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego, właściwy naczelnik urzędu celnego określa także numer akcyzowy składu podatkowego. Każdy skład posiada własny odrębny numer akcyzowy.

Zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego wydaje się na pisemny wniosek podmiotu. Zezwolenie takie może być wydane na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 lata, albo na czas nieoznaczony (art. 49 ust. 1 – 2 AkcU). Wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego powinien zawierać dane dotyczące podmiotu oraz prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w szczególności imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym lub ewidencji działalności gospodarczej, numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej (NIP), adres poczty elektronicznej oraz określenie rodzaju i zakresu działalności, która będzie prowadzona w składzie podatkowym, jak również wskazanie planowanej lokalizacji składu podatkowego, proponowanego zabezpieczenia akcyzowego oraz liczby już prowadzonych przez podmiot składów podatkowych (art. 49 ust. 3 AkcU). Wniosek o zezwolenie na prowadzenie pierwszego składu podatkowego stanowi jednocześnie wniosek o nadanie podmiotowi numeru akcyzowego podmiotu prowadzącego skład podatkowy. Do wniosku załącza się plan składu podatkowego oraz dokumenty potwierdzające spełnienie odpowiednich warunków określonych (art. 49 ust. 5-6 AkcU). należy jednak podkreślić, że jeżeli podmiot prowadzący skład podatkowy zamierza produkować, magazynować lub dokonywać przeładunku wyrobów należących do innej niż będąca przedmiotem dotychczasowej działalności grupy wyrobów akcyzowych, to jest on jest obowiązany uzyskać nowe zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego (art. 49 ust. 11 AkcU).

Właściwy naczelnik urzędu celnego, wydając zezwolenie na prowadzenie pierwszego składu podatkowego, nadaje podmiotowi odrębną decyzją numer akcyzowy podmiotu prowadzącego skład podatkowy. Dla każdego składu podatkowego wydaje się odrębne zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego oraz określa się odrębny numer akcyzowy składu podatkowego (art. 50 ust. 1-2 AkcU).

Zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego, zgodnie z art. 50 ust. 3 AkcU, określa w szczególności:

1) numer akcyzowy składu podatkowego;

2) adres, pod którym zlokalizowany jest skład podatkowy;

3) rodzaj prowadzonej działalności w składzie podatkowym;

4) rodzaj wyrobów akcyzowych będących przedmiotem działalności w składzie podatkowym;

5) formę i termin obowiązywania zabezpieczenia akcyzowego, a w przypadku zwolnienia podmiotu występującego z wnioskiem o zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego z obowiązku złożenia zabezpieczenia - przewidywaną maksymalną kwotę zobowiązania podatkowego podlegającego zabezpieczeniu akcyzowemu oraz termin ważności zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego.

Właściwy naczelnik urzędu celnego, który wydał zezwolenie, wskazuje w nim numer akcyzowy podmiotu prowadzącego skład podatkowy. Przy wydawaniu zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego właściwy naczelnik urzędu celnego zatwierdza również regulamin funkcjonowania składu podatkowego, który określa warunki dotyczące składu podatkowego. Zmiana regulaminu funkcjonowania składu podatkowego wymaga zatwierdzenia przez właściwego naczelnika urzędu celnego.

Każdy podmiot prowadzący skład podatkowy, z którego są wyprowadzane wyroby akcyzowe, jest obowiązany – na mocy art. 51 AkcU - umieszczać w e-AD (elektronicznym dokumencie administracyjnym) albo w dokumencie zastępującym e-AD odpowiedni numer akcyzowy składu podatkowego. Podmiot prowadzący skład podatkowy jest nadto obowiązany wykazywać w deklaracji podatkowej wszystkie numery akcyzowe składów podatkowych, których deklaracja ta dotyczy.

Oczywiście nie każdy wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego kończy się sukcesem wnoszącego. W określonych sytuacjach możliwa jest odmowa wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego. Zgodnie z art. 52 ust. 1 AkcU, właściwy naczelnik urzędu celnego odmawia wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, w przypadku gdy: