strona główna baza prawa podatkowego . . . procedura ustalania odpowiedzialności podatkowej osób trzecichprocedura ustalania odpowiedzialności podatkowej osób trzecich.

Procedura ustalania odpowiedzialności podatkowej osób trzecich

Komentarz stanowi generalna analizę instytucji odpowiedzialności podatkowej osób trzecich w prawie polskim. Przedstawiono w nim charakter prawny decyzji o odpowiedzialności, przesłanki wszczęcia postępowania podatkowego w stosunku do osoby trzeciej oraz terminy przedawnienia.

Decyzja o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich

Art. 108 OrdPU* ma bez wątpienia charakter proceduralny. Wprowadza zasadę przyjęcia formy prawnej decyzji administracyjnej organu podatkowego dla objęcia odpowiedzialnością osoby trzeciej za cudze zaległości podatkowe. Decyzja taka stanowi decyzję konstytutywną. Ogólną podstawę prawną stanowi dla niej art. 107 OrdPU*. W momencie jej doręczenia powstaje po stronie jej adresata (czyli osoby trzeciej) zobowiązanie do zapłaty cudzej zaległości podatkowej.

Wydanie decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej musi być oczywiście poprzedzone postępowaniem podatkowym. Stroną postępowania będzie tylko osoba trzecia wymieniona w art.. 110-117 OrdPU[[a]] . Przedmiotem odpowiedzialności będzie fakt istnienia zaległości podatkowej. Zatem zakresem postępowania organ podatkowy obejmie ustalenie stanu faktycznego mieszczącego się w granicach określonych przez przepisy art. 109-117OrdPU.[[a]]  Natomiast poza obszarem zainteresowania organu w tym postępowaniu pozostaną kwestie związane z powstaniem zobowiązania po stronie podatnika i jego wysokością.

Przesłanki wszczęcia postępowania podatkowego w stosunku do osoby trzeciej

Ustawodawca uzależnił wszczęcie postępowania podatkowego w stosunku do osoby trzeciej od kilku przesłanek.

Po pierwsze, postępowanie takowe nie może być wszczęte przed upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania. Po drugie, nie może być również wszczęte przed dniem doręczenia decyzji: określającej wysokość zobowiązania podatkowego; o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta; w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług; określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę.

W tych przypadkach uważa się , że decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej stanowi drugą decyzję w sprawie tego samego zobowiązania podatkowego*. Tak naprawdę jednak mamy do czynienia tylko z tożsamością wysokości zobowiązania podatkowego. Natomiast jeżeli chodzi o moment powstania i podstawę prawną są to dwa różne zobowiązania. Decyzja podjęta na podstawie art. 107 OrdPU* jest decyzją wtórną w stosunku do decyzji podjętych wobec podatnika, płatnika czy inkasenta dotyczących ich zobowiązań podatkowych. Jej wydanie jest możliwe, jeżeli decyzja pierwotna stanie się decyzją ostateczną.

Nie w każdej jednak sytuacji jest wymagane wydanie decyzji pierwotnej w stosunku do podatnika. Postępowanie podatkowe może być również wszczęte wobec osoby trzeciej, jeżeli tytuł wykonawczy wystawia się na podstawie deklaracji podatnika. Z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia, jeżeli organ podatkowy...