strona główna aktualności

W rozpatrywanej sprawie, TSUE orzekał w ramach sporu między TNT Express Worldwild (Poland) sp. z o.o. a Ministrem Finansów w przedmiocie określenia momentu, z którym podatek od wartości dodanej (zwany dalej „podatkiem VAT”) staje się wymagalny.

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT w przypadku świadczenia usług transportowych  (a także spedycyjnych i budowlanych) powstaje  z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonywania usługi. W praktyce często okazuje się, że VAT należy wykazać w miesiącu następnym od dnia wykonania usługi. W sprawie spółka TNT zwróciła się do Ministra Finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidulanej, z pytaniem czy ma prawo uznać za moment powstania obowiązku podatkowego dzień wystawienia faktury, z pominięciem wymogów art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT, który jej zdaniem, jest sprzeczny z art. 66 dyrektywy VAT.

Organy podatkowe uznały stanowisko spółki za nieprawidłowe. Ich zdaniem, ustawodawca nie dał podatnikom wyboru w zakresie ustalania terminu powstania obowiązku podatkowego. Zatem w przypadku braku zapłaty za usługę transportową (budowlaną, spedycyjną), zdaniem fiskusa, VAT należy wykazać w 30. Dniu od wykonania usługi, bez względu na datę wystawienia faktury.

Zgodnie z art. 63 dyrektywy VAT zdarzenie powoduje powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usługi. Przepisy UE dają krajom członkowskim pewną swobodę przy ustalaniu terminu powstania obowiązku podatkowego, choć nie jest to pełna dowolność. Bowiem, zgodnie z art. 66 dyrektywy VAT mogą postanowić, w drodze wyjątku, że VAT staje się wymagalny dla określonych transakcji lub dla określonych podatników w jednym z następujących terminów:

a) nie później niż z datą wystawienia faktury;

b) nie później niż w momencie otrzymania zapłaty, albo

c) jeżeli faktura nie została wystawiona lub została wystawiona z późnieniem, w określonym terminie od daty zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną postanowił natomiast zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE o dokonanie wykładni art. 66 dyrektywy VAT i sprawdzenie czy polski ustawodawca prawidłowo implementował do porządku krajowego przepisy tej dyrektywy.

Jak czytamy w wyroku TSUE z 16 maja 2013 r. w sprawie C-169/12, art. 66 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2008/117/WE z dnia 16 grudnia 2008 r., należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie unormowaniu prawa krajowego, zgodnie z którym podatek od wartości dodanej w odniesieniu do usług transportowych i spedycyjnych staje się wymagalny w momencie otrzymania całości lub części zapłaty, lecz nie później niż po upływie 30 dni od dnia świadczenia usługi, nawet jeżeli faktura została wystawiona wcześniej i przewiduje późniejszy termin zapłaty.

Oznacza to, że mimo uznania przez TSUE przepisów krajowych za niezgodne z regulacjami unijnymi podatnicy mogą ustalać w tym przypadku obowiązek podatkowy zarówno zgodnie z art.  19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT, czyli wykazywać VAT z chwilą otrzymania całości bądź części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usługi. Podatnicy mogą jednak równie dobrze stosować rozwiązanie zgodne z wykładnią TSUE, czyli mogą rozliczać VAT wcześniej, czyli już w momencie wystawienia faktury.

Ważne by dodać, że od 1 stycznia 2014 r. zgodnie z ogólna zasadą w odniesieniu do usług transportowych i spedycyjnych, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. W sytuacji, gdy podatnik wcześniej otrzyma całość lub część należności, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania. Natomiast jeśli idzie o usługi budowlane, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wystawienia faktury. Jeżeli zaś podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z upływem terminu na wystawienie faktury, czyli co do zasady w terminie 30 dni od dnia wykonania usługi.