strona główna aktualności

Ważnym celem nowelizacji jest wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Wyznaczać ma ona granice między optymalizacją podatkową a unikaniem opodatkowania. Przyjęcie takiej klauzuli zaleca również Komisja Europejska.

Kontrowersje wzbudzają już same definicje „unikania opodatkowania” oraz „sztucznej konstrukcji prawnej”. Artykuł 25a projektowanej Ordynacji podatkowej stanowić ma, że: „Unikaniem opodatkowania jest zastosowanie, w sposób zamierzony sztucznej konstrukcji prawnej, której głównym celem było uzyskanie, nieprzewidzianej w przepisach prawa podatkowego oraz sprzecznej z celem i istotą tych przepisów, znacznej korzyści podatkowej przez podmiot tworzący lub współtworzący sztuczną konstrukcję prawną”.

Z kolei zgodnie z projektowanym art. 25c ustawy konstrukcję prawną będziemy uważać za sztuczną, jeżeli:

1. jest nadmiernie zawiła (np. dzielenie lub łączenie różnych zdarzeń, występowanie pośredników) oraz

2. nie ma treści ekonomicznej (nie prowadzi do zdarzenia gospodarczego albo ukrywa prawdziwy cel tego zdarzenia, jest nieadekwatna lub zbędna do osiągnięcia celu gospodarczego)

- i z tych powodów nie byłaby zastosowana przez rozsądnie działający podmiot, kierujący się w swych wyborach celami gospodarczymi.

Komentujący projekt wysuwają wiele pytań pod adresem przywołanej regulacji, m.in. kryteriów według których oceniane będzie czy dana konstrukcja prawna jest nadmiernie zawiła, czy jest adekwatna do osiągnięcia celu gospodarczego? Czy podatkowe sankcjonowanie skomplikowanych konstrukcji prawnych nie jest naruszeniem zasady swobody umów?

Ciężar udowodnienia unikania opodatkowania, w tym również wykazania, że istnieje typowa konstrukcja prawna, która jest bardziej właściwa dla osiągnięcia danego celu gospodarczego niż ta „sztuczna” zastosowana przez podatników – spoczywać ma na organie podatkowym. Zatem pozostaje mieć nadzieję, że klauzula ta będzie rozsądnie stosowana przez organy podatkowe.

Omawiany projekt przewiduje również wprowadzenie poniżej przytoczonych zmian.

1. Termin złożenia pisma zostanie zachowany również w dacie jego nadania w placówce pocztowej operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

2. Liczne zmiany i doprecyzowania przepisów w zakresie interpretacji podatkowych – np. w sytuacji zbieżności wniosku o interpretację indywidualną z treścią interpretacji ogólnej wydawane będzie potwierdzenie o możliwości zastosowania się do interpretacji ogólnej bez wydawania interpretacji indywidualnej.

3. Wprowadzenie opinii zabezpieczających przed zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Mają je stanowić wydawane podatnikom przez Ministerstwo Finansów, gwarancje że konkretne, opisane we wniosku, planowane przez podatnika działania i konstrukcje prawne nie są unikaniem opodatkowania. Opłata za wydanie takiej opinii ma wynosić 15 tys. zł albo 30 tys. zł, w przypadku konstrukcji prawnych z udziałem nierezydentów.

4. Wprowadzenie pełnomocnictw ogólnych w procedurach podatkowych.

5. Zmiany w przepisach dotyczących właściwości organów podatkowych, np. wprowadzenie zasady, że organem właściwym miejscowo w zakresie praw i obowiązków podatnika (również płatnika i inkasenta) przejętego przez następcę prawnego jest organ właściwy miejscowo dla tego następcy.

Zasadą będzie także, że w jednym organie podatkowym zostaną skupione wszystkie sprawy (np. kontrole, postępowania) dotyczące danego zobowiązania podatkowego podatnika.

6. Doprecyzowanie zasad tworzenia porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych.

7. Doprecyzowanie zasad wydawania decyzji określających w sytuacji, gdy nie wykazano powstałego zobowiązania podatkowego.

8. Wprowadzenie możliwości korekty deklaracji w toku postępowania podatkowego.

9. Wprowadzenie możliwości doręczenia zarządzenia zabezpieczenia wraz z decyzją o zabezpieczeniu, jeżeli brak takiego doręczenia mógłby utrudnić lub udaremnić dokonanie zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego.

10. Wprowadzenie możliwości ustanowienia hipoteki przymusowej na przysługującym współuprawnionemu udziale we wspólności praw wymienionych w art. 34 § 4 pkt 1 i 2 Ordynacji  podatkowej.

11. Wprowadzenie zasady, że w sprawach nadpłat lub zwrotów podatku określonych lub stwierdzonych w decyzji, która następnie została uchylona, zmieniona, unieważniona lub wygasła – wydawana ma być dodatkowa decyzja w zakresie obowiązku zwrotu podatku.

12. Wprowadzenie zróżnicowanych stawek odsetek za zwłokę zaległości podatkowych. Oznacza to, że podatnicy, którzy sami wykryją u siebie zaległość podatkową i niezwłocznie ją uiszczą, płacić będą niższe odsetki za zwłokę (50% stawki podstawowej). Natomiast podatnicy podatku od towarów i usług, akcyzy i dłużnicy celni, u których zaległości zostaną wykryte przez organy podatkowe, zapłacą odsetki za zwłokę w wysokości 200% stawki podstawowej.

13. Podatek w wysokości do 1000 zł będzie mógł zapłacić podmiot inny niż zobowiązany.

14. Możliwość zapłaty podatku kartą płatniczą.